İki Aşamalı Akış Modeli

Bu model fikirlerin kitle iletişim araçlarından, kanaat önderlerine oradan da geniş nüfusa yayıldığı görüşünü ileri sürer. Lazarsfeld, insanlar üzerinde etki bırakan kişilere Kanaat Önderi adını vermiştir. Bu model, tanınmış kişilerin insanlar üzerindeki etkilerinin daha fazla olduğunu savunur. Bu modelin iki aşaması vardır.

• Birinci aşama: Kitle iletişim araçlarından yararlanarak bilgi edinen kanaat önderleri vardır. Kitle iletişim araçlarından gelen bilgi doğrudan kanaat önderlerine aktarılır. Kanaat önderlerinin güçlü siyasi inançları olduğundan, kitle iletişim araçlarına daha yakın ilgi gösterirler. Bu nedenle medya mesajlarından etkilenme olasılıkları daha düşüktür.
• İkinci Aşama: Kitle iletişim araçlarından doğrudan bilgi almayan bireyler kanaat önderlerinin etkisinde kalır. Kanaat önderlerinin sosyal çevreleri de bu durumdan etkilenir. Doğrudan bilgi alamayan bireyler kitle iletişim araçalarından dolaylı olarak etkilenir.

MEDYA      -    YORUMCU   -   İZLER KİTLE

(KANAAT ÖNDERİ)

1940’larda kitle iletişim araçlarının etkileri üzerine yapılan deneysel çalışmalar içerinde gelişen İki Aşamalı Akış modelinde Paul F. Lazarsfeld’in yeri önemlidir. İki Aşamalı Akış modeli, Columbia Üniversitesi’nde Lazarsfeld, Katz Berelson ve Hazel Gaudet’in çalışmaları sonrası 1944 yılında ortaya çıkmıştır. Lazarsfeld, nicel saha çalışmalarında tüketici ve seçmen üzerinde medyanın nasıl bir etki yarattığına yönelmiştir.

Sosyal Medyada Fenomen Kavramı

Her gün kullandığımız sosyal mecraalar bir çok insanın ün kazanmasına neden oldu. Kazanılan bu ün, belirli emekler verilerek, gündem olarak, bir çok kişinin yapamayacağı davranışlarda bulunarak vb. durumlarda kazanılmakta. Günümüzde fenomen kavramı daha çok sosyal medya üzerinden mizah yapan kişiler için kullanılıyor.

Sosyal Medyada Blogger Kavramı

Sadece sosyal medyada değil internet sitelerinde de olan bloggerlar herhangi bir konuda (teknoloji, moda, seyahat, siyaset, sağlık, yaşam tarzı vb.) içerik üreterek bilgi aktarımı yaparlar. Bloggerlar, pek çok konuda yaratıcı fikirlere sahip, ilgi alanı olan konularla alakalı internet üzerinden yayın yapan kişilerdir. Genellikle özgün ve ilgi çekici içerikler üretirler.

İki Aşamalı Akış Modelinin temel varsayımlarıyla Sosyal Medyada Fenomen ve Blogger Kavramı

İki aşamalı akış modelinde üç temel unsur vardır. Bunlar; Medya (kitle iletişim aracı veya araçları), yorumcu (kanaat önderi) ve izler kitledir. Kitle iletişim aracı olarak sosyal medyayı, kanaat önderi olarak fenomen ve bloggerları, izler kitleyi ise sosyal medyanın kullanıcıları olarak örnek verebiliriz.

Sosyal medya üzerinden belirli bir kitleye sahip olan fenomen ve bloggerlar hem sahip oldukları kitlenin ilgisini çeken içerikler üretiler hem de kitlelerinin büyümesini amaçlayan yeni içerikler üretebilirler.

Üretilen içerikler bilgi verici ve eğlendirici olabilir. Ancak içerikler propaganda aracı olarakta kullanılabilir.

Sosyal medyanın kanaat önderlerinden sayılan fenomenler ve bloggerlar, izler kitlenin nabzını ölçerek, gündemi takip ederek ürünlerini ortaya koyarlar. Aynı zamanda bu fenomenler ve bloggerlar yeni nesil için birer ideal tip ve idol haline gelmiştir. Fenomenler ve bloggerlar medya üzerinden takipçileri veya izleyenleriyle iletişim kurarak fikir alışverişinde bulunabilirler. Ancak bu fikir alışveriş sürecinde fikri alan kişiler genellikle izler kitledir. İzler kitlenin fikirleri takip ettiği kanaat önderinin ürettiği içerikler çerçevesinde şekillenir.

  Sosyal medyada fenomen ve blogger kavramlarını iki aşamalı akış modelinde incelediğimizde;

• Birinci aşamada sosyal medyanın kanaat önderlerinden olan fenomen ve bloggerlar, kitle iletişim araçalarından doğrudan bilgi edinirler. Doğrudan aldıkları bilgilerle içerik üretirler. İçerik üretilirken edinilen bilgi kanaat önderlerinde fikir değişiliği yaratmayabilir. Bunun nedeni kanaat önderlerinin güçlü fikirlerinin olmasındandır. Ancak bu durum sosyal medyada ki kanaat önderleri için geçerli olmayabilir. Çünkü kanaat önderlerinin kullandığı kitle iletişim araçlarını izler kitle de kullanabilir.
• İkinci aşamada sosyal medyanın kanaat önderlerinin etkisinde kalan izler kitle ile karşılaşırız. Doğrudan bilgiye ulaşmayan izler kitle kanaat önderinin etkisinde kalır. Bu duruma örnek olarak sosyal medya fenomenlerinin ürettiği içeriklerle izler kitlenin mizah anlayışının değişmesine örnek verebiliriz. Diğer bir örnek ise çok ilgi görmeyen bir yerin bloggerlar gezdikten sonra içerik üreterek paylaşıldığında o yere olan ilginin artmasıdır.