İklim Krizi Sorunu

İklim krizi sorunu son yıllarda tüm dünyanın en büyük sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Azla yetinemeyen insanların tüketim çılgınlığı, doğal kaynakları kullanma konusundaki duyarsızlığı, artan fabrikalaşma ve daha birçok olay yüzünden yaşam kaynaklarımız gün geçtikçe tükeniyor ve doğanın dengesi yükselişte olan bir eğri şeklinde seyrediyor.

Bilimsel Tanımı

İklim krizi, insan faaliyetlerinin neden olduğu küresel ısınma ve iklim değişikliklerinin dünya ekosistemleri ve insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkilerini ifade eder. Bu kriz, sera gazı emisyonlarının artmasıyla birlikte gezegenimizin doğal dengesini tehdit eden ciddi bir sorun haline gelmiştir.

İklim Krizinin Nedenleri

İklim krizinin başlıca nedenleri arasında fosil yakıtların tüketimi, ormansızlaşma ve endüstriyel faaliyetler bulunmaktadır. Kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların enerji üretimi ve ulaşımda yoğun kullanımı atmosfere büyük miktarda karbondioksit (CO₂) salınmasına yol açmaktadır. Ayrıca, ormanların tahrip edilmesi atmosferdeki CO₂ seviyesinin artmasına neden olur. Sanayi üretimi sırasında salınan sera gazları ve diğer kirleticiler de atmosferin ısınmasına katkıda bulunmaktadır.

İklim Krizinin Etkileri

İklim krizinin dünya genelinde çeşitli olumsuz etkileri gözlemlenmektedir. Küresel sıcaklıkların yükselmesi, buzulların erimesine ve deniz seviyelerinin yükselmesine neden olmaktadır. Aşırı sıcaklıklar, şiddetli fırtınalar, seller ve kuraklık gibi hava olaylarının sıklığı ve şiddeti artmaktadır. Ayrıca, birçok hayvan ve bitki türü değişen iklim koşulları nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.

İklim Krizinin Sosyo-Ekonomik Sonuçları

İklim değişikliğinin ekonomi, tarım, su kaynakları, göç ve toplumsal eşitsizlikler üzerinde derin etkileri bulunmaktadır. Isı stresi, kuraklık ve sel gibi faktörler tarım ve hayvancılığı olumsuz etkileyerek gıda üretiminde azalmaya yol açmaktadır. Ayrıca, iklim krizinin tetiklediği aşırı hava olayları ekonomik kayıplara ve altyapı hasarlarına neden olmaktadır. 

İklim Kriziyle Mücadelede Uluslararası Anlaşmalar ve Politikalar

Paris Anlaşması gibi uluslararası sözleşmeler, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. Bu anlaşmalar, sera gazı emisyonlarını azaltma ve iklim değişikliğine uyum sağlama hedefleri belirleyerek ülkelerin ortak bir çaba içinde hareket etmesini sağlamaktadır.

Paris İklim Anlaşması Nedir ve Neyi Amaçlıyor?

Paris İklim Anlaşması, iklim değişikliğiyle mücadelede küresel iş birliğini teşvik eden ve sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir çerçeve sunan uluslararası bir anlaşmadır.

Anlaşmanın temel amacı, küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelere göre 2°C'nin altında tutmak ve mümkünse 1,5°C ile sınırlamaktır.

Bu hedefe ulaşmak için, fosil yakıt kullanımının azaltılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmesi teşvik edilmektedir. 

Ayrıca, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı ülkelerin uyum ve direnç kapasitelerinin artırılmas, gelişmekte olan ülkelere finansman, teknoloji transferi ve kapasite geliştirme imkanlarının sağlanması da anlaşmanın amaçları arasındadır.

Paris Anlaşması, tüm tarafların sera gazı emisyonlarını azaltma taahhüdünde bulunmasını sağlayarak iklim değişikliğiyle mücadelede ortak bir çaba oluşturmayı hedeflemektedir.

Türkiye'de İklim Krizi ve Alınan Önlemler

Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadelede çeşitli adımlar atmaktadır. İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030) gibi ulusal politikalar ve eylem planları oluşturulmuştur. Bu planlar, sera gazı emisyonlarını azaltma ve iklim değişikliğine uyum sağlama hedeflerini içermektedir.

İklim Kriziyle Mücadelede Bireysel ve Toplumsal Sorumluluklar

Bireylerin ve toplumların alabileceği önlemler, sürdürülebilir yaşam biçimleri ve çevre dostu uygulamalar iklim krizinin etkilerini azaltmada etkilidir. Yenilenebilir enerji kullanımı, enerji verimliliği, ağaçlandırma ve sürdürülebilir tarım uygulamaları gibi adımlar bu mücadelede önemlidir.

İklim Krizi İle Mücadele Eden Türk Markalar

Arçelik

Türkiye merkezli Arçelik, 2012 yılından bu yana CDP İklim Programı'na raporlama yaparak iklim değişikliğiyle mücadelede önemli adımlar atmıştır. 2019 yılında CDP Türkiye 2018 İklim Lideri Ödülü'ne layık görülmüş ve 2020 yılı sonunda üretimde ürün başına enerji tüketimini 2010 baz yılına göre %45 azaltmayı hedeflemiştir.

Unilever

Unilever, iklim değişikliğiyle mücadele etmek adına 2020 yılında yeni oluşturduğu İklim ve Doğa Fonu'na 1 milyar Avro ayırmıştır. Bu fon, gezegenimizi daha sağlıklı hale getirmek, doğayı korumak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için kullanılacaktır.

Beko

Arçelik'in bir markası olan Beko, iklim krizine ve çevresel sorunlara dikkat çekmek için 'DOMINO: The Little One' adlı bir oyun projesi başlatmıştır. Bu oyun, oyunculara çevresel sorunları deneyimleyerek farkındalık kazandırmayı amaçlamaktadır.

Mavi

Mavi, iklim değişikliğiyle mücadelede çeşitli projeler ve stratejilerle dikkat çekmektedir. Özellikle "All Blue" sürdürülebilirlik stratejisi kapsamında, çevreye ve topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmektedir. Bu strateji doğrultusunda, ecording iş birliğiyle doğaya 50 bin tohum topu atarak ormanlaştırma çalışmalarına destek olmuştur. Mavi müşterileri, Akdeniz koleksiyonundaki ürünleri satın alarak ürün etiketlerindeki QR kodları aracılığıyla hangi ağacın tohumunu toprakla buluşturmak istediklerini seçip tohum toplarının ormana uzanan serüvenini takip edebilmektedir.

Ayrıca, Mavi, dünyanın en büyük çevre raporlama platformu CDP'nin 2023 İklim Değişikliği ve Su Güvenliği Programları'nın Global "A" Listesi'ne Türkiye'den giren ilk ve tek hazır giyim markası olmuştur. 

Bu projeler ve başarılar, Mavi'nin iklim değişikliğiyle mücadeledeki kararlılığını ve sürdürülebilirlik alanındaki liderliğini göstermektedir.

WWF-Türkiye'nin İklim ve Enerji Projeleri

WWF-Türkiye, elektrik üretiminde kömürün terk edilip yenilenebilir kaynakların payının artırılması, ulaştırmada demiryolu ve elektrikli araçların kullanımının teşvik edilmesi sanayide ve binalarda enerji verimliliğinin artırılması gibi stratejilerle sera gazı emisyonlarını %35 oranında azaltmayı hedeflemektedir.

TEMA Vakfı'nın İklim Değişikliği Eğitim ve Farkındalık Projesi

Millî Eğitim Bakanlığı iş birliğiyle yürütülen bu proje, çocukların ve gençlerin hava durumu, mevsimler, iklim değişikliği ve sürdürülebilir yaşam becerileri konularında farkındalıklarını artırmayı amaçlamaktadır.

WWF-Türkiye'nin İklim Dostu Kentler Projesi

WWF-Türkiye, yerel yönetimlere iklim dostu kentler oluşturma konusunda önerilerde bulunarak emisyon azaltıcı faaliyetlerin, yenilenebilir enerji kullanımının ve enerji verimliliğinin artırılmasını teşvik etmektedir

TEMA Vakfı'nın İklim Panayırı

TEMA Vakfı ve Çankaya Belediyesi iş birliğiyle düzenlenen bu etkinlik, iklim krizine karşı farkındalık yaratmayı ve toplumun iklim eylemlerine katılımını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

İklim Krizi ve Medya

Medyanın iklim krizini ele alış biçimi, kamuoyundaki algı ve farkındalık üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Doğru kaynaklarla hazırlanan haberler, toplumun sorumluluk geliştirmesine katkı sağlayacaktır.

İklim Krizi ve Gelecek Senaryoları

Mevcut eğilimlerin devam etmesi durumunda gelecekte karşılaşılabilecek senaryolar ve olası çözüm yolları, iklim krizinin ciddiyetini göstermektedir. Bilimsel çalışmalar, iklim krizinin etkilerini azaltmak için acil ve etkili önlemler alınması gerektiğini vurgulamaktadır.

İklim krizi, tüm insanlığı ilgilendiren ve acil eylem gerektiren bir sorundur. Bireysel çabaların yanı sıra, hükümetlerin ve uluslararası kuruluşların da etkin politikalar geliştirerek bu krize karşı mücadelede öncü rol oynamaları gerekmektedir.

Peki biz bireysel olarak iklim krizi için neler yapabiliriz?

1. Enerji Tasarrufu Sağlamak

-Evde enerji verimli cihazlar kullanmak.

-Gereksiz ışık kullanımından kaçınmak.

2. Karbon Ayak İzini Azaltmak

-Toplu taşıma kullanın, bisiklete binin veya yürümeyi tercih edin.

-Daha az uçak seyahati yapmaya çalışın.

-Elektrikli araçlar gibi çevre dostu ulaşım yöntemlerine yönelin.

3. Sıfır Atık ve Geri Dönüşüm

-Tek kullanımlık plastiklerden kaçının. Özellikle market, pazar,alışveriş poşetleri kullanmaktan kaçının.

-Geri dönüştürülebilir ürünler kullanın ve geri dönüşüm kutularını aktif şekilde değerlendirin.

-Kendi çantanızı, su şişenizi ve kahve termosunuzu taşıyın.

4. Sürdürülebilir Beslenme

-Daha az et ve süt ürünü tüketin. Dünyada su tüketiminin % 70’i hayvancılık sektöründe kullanılıyor.

-Yerel ve mevsimsel ürünler tercih edin.

-Gıda israfını önlemek için ihtiyaç kadar alışveriş yapın.

5. Su Tasarrufu

-Duş süresini kısaltın.

-Muslukları gereksiz yere açık bırakmayın.

-Yağmur suyu biriktirerek bahçe sulamada kullanın.

6. Doğayı Koruma

-Ağaç dikin veya çevre temizliği etkinliklerine katılın.

-Doğal alanları koruma projelerine destek verin.

7. Bilinçlenmek ve Bilinçlendirmek

-İklim krizi hakkında bilgi edinin ve çevrenizi bilinçlendirin.

-Sosyal medya aracılığıyla farkındalık kampanyaları yürütün.

8. Sürdürülebilir Moda

-Daha az ve bilinçli alışveriş yapın.

-İkinci el kıyafetleri tercih edin.

-Hızlı modadan kaçının, uzun ömürlü ürünleri destekleyin.

 9. Yenilenebilir Enerji Kullanımı

-Evinizde güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapmayı değerlendirin.

-Çevre dostu enerji sağlayıcılarını seçin.

10. Aktivizme Katılmak

-Çevreci organizasyonlara katılın.

-Politikacılardan çevre dostu politikalar talep edin.

-İklim kriziyle mücadelede etkili olan kampanyaları destekleyin.