Infobesity Nedir?
Bilgi Zehirlenmesi Üzerine
Eskiden bilgiye ulaşmak için kütüphanelere, ansiklopedilere ihtiyaç duyuluyordu. Bugün ise aramasak dahi istemediğimiz kadar bilgiye maruz kalıyoruz. Bu da bizi zehirliyor.
En basit tanımıyla ‘’infobesity’’, kişinin bir konu hakkında gereğinden fazla bilgi edinmesi sonucu o konuyu tamamıyla anlamada güçlük yaşaması ve karar almada zorlanması halidir. Dijitalleşmenin oldukça yüksek olduğu günümüz dünyasında bu durum her konu için geçerli olabiliyor. Bilgiye ulaşmanın gittikçe daha da kolaylaşması ‘’bilgi zehirlenmesi’’ yaşanmasına sebebiyet verebiliyor. Ulaşılabilir bilginin bolluğu karar alma yetisini, dikkat süresini ve zihin pratiğini çoğunlukla olumsuz etkiliyor.
Örneğin, sosyal medyada denk geldiğimiz içerikleri yalnızca tarıyoruz, okuyor gibi yapıyoruz. Tüketirken sindirmeyi es geçiyoruz, göz attığımız çoğu faydalı içerik aklımızda kalmıyor. Çabucak unutuyoruz. Beynimiz sürekli bir sonraki içeriğe geçmek için programlanmış gibi hareket etmemizi sağlıyor, hızlı bir şekilde o yazıdan bu yazıya atlayarak saatlerimizi geçiriyoruz. Öğretici içeriklere denk gelsek bile onları tam manasıyla anlayamadan bir sonrakine geçmiş oluyoruz. Bu sebeple artık bilgi edinmek veya edinilmiş bilgi eskiden olduğu gibi güç göstergesi olamıyor çünkü artık herkes bilgiye ulaşabiliyor. Önemli olan edinilen bilginin işlenebilmesi, hayata geçirilebilmesi. Fakat yaşadığımız bilgi zehirlenmesi bilgiyle baş etmeyi zorlaştırıyor, dolayısıyla bildiklerimizi de işleyemez hale geliyoruz. Zamanla karar almakta zorlanıyoruz, zihinsel yorgunluğumuz artıyor. Kısacık videolara, yazılara bile tahammül edemiyoruz. Gereğinden fazla maruz kalınan bilgi çokluğu beynimizi yorarken aynı zamanda verimsizleştiriyor, odaklanmamızı engelliyor.
Peki bilgi zehirlenmesinin önüne nasıl geçebiliriz?
Öncelikle bir şeyleri kaçırmak konusundaki kaygıyı azaltmak gerekiyor. Günün belirli saatlerinde ekranlardan uzak durarak bilgi akışını durağanlaştırmak mümkün. Bilgi edinileceği zaman da her kaynağa değil, yalnızca güvenilir kaynaklara başvurulmalı.
Bilgi çağında yaşıyoruz cümlesi kulağa tam bir klişe gibi geliyor olabilir fakat yanlış değil. Bilgiye erişmenin böylesi kolay olduğu bir dönemde edinilen bilgiyi doğru yönlendirebilmek önemli. Her bilgiyi tüketmemek, seçici davranabilmek gerekiyor.
Kısaca, bilgi zehirlenmesinin panzehri her şeyi bilmeye çalışmak değil, doğru ve kaliteli bilgiyi seçebilme becerisidir.