İngiliz Edebiyatında Gotik Dönem: Karanlığın Ve Gizemin Derinliklerine Yolculuk

Gotik edebiyat, XVIII. asrın sonunda gizemli bir romantizm anlayışının en garip şekillerinden birisi olarak ortaya çıkmıştır. Bir edebiyat türüdür. Korku, korku öyküleri, tabiatüstü unsurlarla gizemli sahneler vardır.

Gothic edebiyatı, unsurları ile kendisini ön plana çıkaran ve okuyucu da merak uyandıran bir akımdır. Peki nedir bu unsurlar?

Gizem ile korku: Gerilimle korku hislerini uyandırmak, bu edebiyatta önemlidir. Her şey gizeme yöneliktir. Cenaze merasimleri, mumlar, uğursuz görüntülerle öteki korkutucu sahneler vardır.

Kehanetlerle lanetler: Gizemin bulunduğu yerde kehanet ve lanetin bulunması da normaldir. Büyü en önemli unsurdur, gelecekten haber verilir. 

Korku: Bu tür eserlerde korku ön plandadır. Her unsurda korku duygusu yansıtılır. Mekanlar, çevre tasvirleri, evler vs. gibi yerlerde korku duygusunun uyandırılması esastır. 

Paranormallik: Garip şeyler olur hep. Normalin dışına çıkılır. Doğa üstü oldukça önemlidir. Vampirler, hayaletler, ruhlar, cinler vs. vardır bu edebiyat ürünlerinde. 

Romantizm: Tutkulu bir romantizm de gözlenir bu edebiyat eserlerinde. 

Kötülük: Kötülük oldukça önemlidir. Kötü olmazsa yukarıdakilerin bir anlamı olmaz. İnsanlar, birbirlerine kötülük yapar ve her olayda bu unsur öne çıkar. 

Peki bu tüm bunlar nasıl başladı? Yazarlar bu korku ve dehşeti neden yaymak istedi ve insanlar bu eserlere nasıl kapılıp gittiler?

Gotik edebiyat, 18. yüzyılın sonlarına doğru İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Terim, ilk olarak Horace Walpole'ün 1764 yılında yayımladığı "The Castle of Otranto" adlı romanıyla ilişkilendirilir. Bu roman, gotik unsurları (karanlık atmosfer, eski kaleler, doğaüstü olaylar) kullanarak korku ve gerilim öğeleriyle tanınmıştır. 18.yüzyılda Avrupa’da Aydınlanma Çağı’nın etkisiyle akılcılık ve mantık ön plandaydı. Ancak bu dönem, aynı zamanda insan doğasının karanlık ve bilinmeyen yönlerine duyulan ilgiyi artırdı. Gotik edebiyat, mantığın ötesindeki karanlık ve doğaüstü öğeleri keşfetmek isteyen bir tepki olarak ortaya çıktı. Gotik edebiyat, korku ve gerilim öğeleri ile doludur. Bu tür, okuyuculara adrenalin pompalayan bir deneyim sunar ve bilinmeyen, doğaüstü olaylarla yüzleşme hissi verir. Bu tür bir deneyim, birçok insan için heyecan verici ve tatmin edici olabilir.

İngiliz edebiyatında Gotik dönem, 18. yüzyılın sonlarından 19. yüzyılın ortalarına kadar uzanan bir dönemi kapsar. Gotik edebiyatının en önemli ve yetenekli temsilcileri olan İngiliz yazarlar bu akıma büyük katkı sağlamışlar ve günümüzde hala büyük kitlelerle okunmaktadırlar. Zamansız korku yazarlarımıza bir göz atalım.

Ann Radcliffe: Gotik edebiyatın en önemli isimlerinden biridir. "The Mysteries of Udolpho" (1794) ve "The Italian" (1797) gibi eserlerinde gotik unsurları ustaca kullanmış ve türün gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. Radcliffe'in eserleri, gotik atmosferi ve doğaüstü ögeleri psikolojik derinliklerle birleştirir.

Matthew Lewis: "The Monk" (1796) adlı romanıyla tanınır. Lewis’in eseri, gotik edebiyatın sınırlarını zorlayan ve dönemin toplumsal normlarına karşı çıkan bir yaklaşım sergiler. "The Monk," şiddet, cinsellik ve doğaüstü öğelerle dikkat çeker.

Mary Shelley: "Frankenstein" (1818) adlı eseri, gotik ve bilim kurgu ögelerini harmanlar. Shelley'in eseri, insan doğasının ve etik sorunların derinlemesine keşfedilmesini sağlar ve gotik edebiyatın modern bir versiyonunu sunar.

Edgar Allan Poe: Amerikalı bir yazar olmasına rağmen, İngiliz edebiyatında da önemli bir etkiye sahiptir. Poe’nun gotik öyküleri, özellikle "The Tell-Tale Heart" ve "The Fall of the House of Usher" gibi eserleri, gotik temaları derinlemesine işler ve bu türün gelişimine katkıda bulunur.

Gotik dönem, İngiliz edebiyatında önemli bir dönüm noktası olmuş ve korku, gizem ve doğaüstü temalarla zenginleşmiş bir türün gelişmesine öncülük etmiştir. Bu dönemdeki yazarlar ve eserler, gotik edebiyatın temel taşlarını oluşturmuş ve edebi mirası derinleştirmiştir.

KAYNAKÇA

https://www.butikkitap.com/blog/gotik-edebiyat-nedir