Kabus ile Tatlı Rüyaların Buluşma Noktası: İran

İran… Türkiye’nin komşusu, kadim medeniyetlerin beşiği… Tarihi M.Ö. 4000’li yıllara dayanan, birçok devleti topraklarında barındırmış ve zengin bir kültürel mirasa sahip olan ilgi çekici bir ülke…

Bu ülke hakkında bildiklerimiz belki de bilmediklerimizden çok daha azdır. Türlü trajediler ve skandallarla dünyanın, bilhassa Amerika’nın gözünün önünden ayırmadığı İran için az bilinen gerçekleri sizler için derledik.

* İran, 6000 yılı aşkın bir geçmişe sahiptir ve bilinen en eski yerleşim yerlerinden biri olan Susa’ya ev sahipliği yapmaktadır.

* İran’ın Tebriz şehri, 13. Yüzyılda Moğol İlhanlı Devleti’nin başkentiydi ve İpek Yolu üzerinde önemli bir merkez görevi görmekteydi.

* İran, 3500 yılı aşkın bir geçmişe sahip olan ve diğer büyük dinlerin gelişimini de etkileyen, dünyanın en eski tek tanrılı dinlerinden Zerdüştlüğün de beşiği sayılmaktadır.

* İran, belirli suçlar için el kesme cezasının halen kullanıldığı birkaç ülkeden biridir.

* Dünyada kişi başına en fazla burun ameliyatının yapıldığı yerlerden biri olan İran’da estetik ameliyatlar şaşırtıcı derecede yaygındır.

* Başkent Tahran, Batı Asya’nın İstanbul’dan sonraki ikinci büyük şehridir.

* İran mutfağı inanılmaz derecede çeşitli ve görkemlidir. Tıpkı kuzeyde yer alan Gilan’ın baharatlı ve aromatik mutfağı gibi İran da kendine özgü mutfak gelenekleriyle dikkati çekmektedir.

* Nesli tükenmekte olan İran leoparlarının en büyük popülasyonu burada yer almaktadır.

* Büyük ölçüde çöl ikliminin hâkim olduğu İran’da 7000’den fazla bitki türü bulunmaktadır.

* Dünya çapında lirik dizeleriyle ünlenen Hafız-ı Şirazi gibi şairlerin de içinde yer aldığı zengin bir şiir geleneğine sahiptir.

* İran’ın merkezinde yer alan Yezd Antik Kenti, UNESCO tarafından kayıt altına alınmıştır. Bu kentte yer alan hemen hemen her evin tepesinde rüzgâr kuleleri vardır ve bu sayede doğal havalandırma sağlanmaktadır.

* Dünya çapında yüksek öğrenim gören kadın sayısının erkeklerden daha fazla olduğu ve üniversitelere erkeklerden daha çok kadınların kaydolduğu birkaç ülkeden biri de İran’dır. Yine benzer şekilde, lisans düzeyinde mühendislik ve fen bilimleri okuyan kız öğrenci sayısı diğer ülkelere oranla oldukça yüksektir.

* Geleneksel İran Yeni Yılı olan Nevruz, 3000 yılı aşkın bir süredir bahar ekinoksu zamanında kutlanmaktadır.

* Dünyanın en eski çarşılarından biri olan Tahran Kapalı Çarşı’sı 200 yılı aşkın bir geçmişe, 10 kilometreden fazla dar sokaklara ve hareketli pazar tezgahlarına sahiptir.