Kısa Kısa Pessoa: Pessoa’nın İzinde

Yola çıkmak ! Yitirmek ülkeleri!

Bir başkası olmak süresiz…[1]

Pessoa Kimdir?

Fernando Pessoa, Portekizli şair ve yazardır. Lizbon'da doğdu. Beş yaşındayken, müzik eleştirmeni olan babasını kaybetti. Annesi, Portekiz'in Durban konsolosuyla yeniden evlenince yerleştikleri Güney Afrika'da tam bir İngiliz eğitimi gördü. 1905'te geri döndüğü Lizbon'da yaşamının sonuna kadar kaldı. 

Tercüman, dış ilişkiler yazmanı.

Kendisine göre yazı bir uğraş, yazarlık değil.

Etkilendiği yazarlar:

Portekiz modernizminin öncülerinden olan Pessoa; Milton, Mary Shelley, Keats, Poe, Shakespeare, Whitman ve Baudelaire’den etkilenmiş ve ilk şiirlerini İngilizce olarak, 1905-1908 yılları arasında yazmıştır.

Eserlerinden bazıları:

·        Denize Övgü (İyi Şeyler, 1999))

·        Anarşist Banker (Can Yayınları, 2006)

·        Huzursuzluğun Kitabı (Can Yayınları, 2006)

·        Pessoa Pesso' yı Anlatıyor (Kırmızı Kedi Yayınevi, 2012)[2]

Pessoa, Pessoa’yı Nasıl Anlatır?

“Ben Olmanın Cehennemi, Mutlak Sınırlılık, uzak Evren’in Dışlanmış Varlığı olarak kalacağım! Ne Tanrı, ne insan, ne dünya olacağım, salt boşluk insan, bilinçli Hiçliğin sonsuzluğu , isimsiz korku, kendi gizeminden, kendi Yaşamımdan sürgün kalacağım” [3] 

“… karakterim içe dönüktür, benmerkezci, sessiz, kendine yeten değil ama kendinde kaybolmuş . Tüm yaşamım edilgenlik ve hayalden ibaret olageldi.” [4]

Pessoa Neleri Sorgular?

İnsanı, huzursuzluğu, yalnızlığı, sıradan- bayağılık ve üzüntüyü.

Pessoa: İyimser mi, Kötümser mi?

Bu sorunun cevabı için biraz Pessoa’nın yazılarına bakmamız lazım.

Burada sadece Huzursuzluğun Kitabı’na bakarak cevap vereceğiz: Pessoa mutlu bir hayat sürmemiştir.

Kendi deyimiyle bu soruya evet diyemeyeceğini ve ne mutlu olduğunun ne de mutsuz olduğunun tam anlamıyla bilinemeyeceğini söyler.  

Bence bu sorunun yanıtı: Pessoa melankoliktir. Huzursuzluğunun için de; ne, ne de, ve ve de vardır. Karamsarlığının yanı sıra her insanda tüm insanlık hallerini görür ve bir başkası ollmak süresiz demiştir.

Bence melankoli ve Pessoa’yı şu sözü de açıklar:

“Ciddiyetle değil ciddi düşün. Yürekten iste ama harap etme.

Dürüstlük? Dürüstlüğünüz kaç gram hakikat ediyor?

Düşünen kişi, güler; sadece düşünüyormuş gibi yapan kişi gülmez.” [5]

Pessoa Karamsarlığının Yanında Başkalarını Sevmiş Midir?

Yılmaz Şener'in Pessoa, Kalp Düşünebilseydi atmaktan vazgeçerdi kitabında vurguladığı nokta sanırım bu soruyu daha iyi yanıtlar:

“İnsanları ve hayatı ne kadar severiz?

Kendimizi sevdiğimiz kadar.

Peki kendimizi ne kadar severiz?

Kendimizi tanıdığımız kadar.

Peki kendimizi ne kadar tanırız?

Bunu ancak ölümün soluğunu ensemizde hissettiğimizde anlayabiliriz.” 

Aforizmalar:

· İstemeden varım ve istemeden öleceğim. Olduğum şeyle olmadığım şey arasında, hayal ettiğim şeyle hayatın beni yaptığı şey arasında bir boşluğum.

· Çocukluğumu kaybettiğim için değil, çocukluğuma dahil her şey kaybolduğu için kederliyim.

· Tanımaya başladım kendimi. Yokum ben. Olmak istediğimle başkalarının gözündeki ben arasında bir boşluğum [6].

Kaynakça:

https://www.antoloji.com/yola-cikmak-yitirmek-ulkeleri-siiri/ (Erişim tarihi:21.07.2024)

https://tr.wikipedia.org/wiki/Fernando_Pessoa (Erişim tarihi:21.07.2024) ve

Yılmaz Şener, Pessoa, Kalp Düşünebilseydi atmaktan vazgeçerdi, Destek yayınları, 2023.

Pessoa, Pessoa Olmak Üzerine Düşünceler, Everest yayınları:2021

[1] https://www.antoloji.com/yola-cikmak-yitirmek-ulkeleri-siiri/ (Erişim tarihi:21.07.2024)

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Fernando_Pessoa (Erişim tarihi:21.07.2024) ve

Pessoa, Pessoa Olmak Üzerine Düşünceler, Everest yayınları:2021

[3] A.g.k., s.25

[4] A.g.k, s. 16.

[5] A.g.k, s.45

Yılmaz Şener’in yayına hazırladığı “Pessoa, Kalp Düşünebilseydi atmaktan vazgeçerdi,”, Destek yayınları. Kitabından alıntılanmıştır.