Kitlesel fonlama nedir?

Her ne kadar startupların finansman toplamak için yatırım fonları, melek yatırımcılar ve risk sermayesi şirketlerinden yatırım alması en bilinen yöntem olsa da kurucuların kendi imkânlarını kullanarak dıştan yatırım almaması (bootstrapping) ya da bu yazının da konusu olan kitlesel fonlama gibi alternatif finansman edinme yöntemleri mümkündür.

Kitlesel fonlama (crowdfunding) geleneksel finansman yöntemlerinin aksine alternatif bir finansman yöntemi olarak kabul edilir ve bir şirketin finansman ihtiyacını karşılamak için geniş bir topluluk tarafından genellikle her topluluk üyesinin ufak miktarlarda katkı yapması yöntemidir. Bu yöntem, şirket sahiplerinin geleneksel finansman kaynaklarını çeşitli sebeplerden dolayı kullanamadığı ve kullanmayı tercih etmediği durumlarda daha çok öne çıkar.

Şirket veya projeleri için finansman elde etmek isteyen girişimciler çeşitli çevrimiçi platformlar aracılığıyla projelerinin tanıtımını yaparlar ve potansiyel yatırımcılardan destek isterler. Kitlesel fonlamanın pek çok türü olsa da genellikle yatırımcılar yaptıkları küçük miktarlardaki bağışlarla projeye katkıda bulunurlar. 

Bu finansman yöntemi, geleneksel finansman yöntemlerine göre pek çok artıya sahiptir. En önemlisi, girişimci için bu finansman yöntemi çok daha az risk sunar. Geleneksel finansman yöntemleri genellikle bankalardan çekilen krediler veya yatırımcıların şirket hisselerini satın almasıyla gerçekleşir, bu da girişimci adına finansal, maddi veya psikolojik olarak büyük bir sorumluluk anlamına gelmektedir. Ancak kitlesel fonlama bu sorumlulukları doğurmadığı için son derece az risk teşkil eder.

Bahse değer başka bir artı ise kitlesel fonlamanın girişimciler için bir pazar araştırması aracı da görmesidir. Girişimciler kitlesel fonlamayı bir finansman aracı olarak kullanmalarının yanında geniş topluluklardan ne kadar destek gördüklerini göz önüne alarak proje ve ürünün geleceğiyle ilgili öngörülerde bulunabilir ve ürünlerini müşterilerin ihtiyaçlarına göre şekillendirebilir.

Üçüncü bir artı da kitlesel fonlamanın hem girişimciler hem de bu girişimcilerin projeleri için görünürlükleri arttırmasıdır. Pek çok kitlesel fonlama platformu, sitelerinde piyasaya sürülen projeleri kendi sitelerinde sergilemekte ve böylelikle projelerin hedef kitlelerinin ötesinde, çok daha geniş kesimlere ulaşmasını sağlamaktadır.

Tabii ki kitlesel fonlamanın bazı eksileri de yok değildir. Girişimcilik doğası gereği her proje ve ürünün başarılı olması mümkün değildir. Kitlesel fonlama platformlarının hizmet bedeli veya belirli bir oranda komisyon talep ediyor olması da girişimci için ek mali yükümlüler doğurabilir.

Özetlemek gerekirse kitlesel fonlama topluluk desteğine dayanan alternatif bir finansman yöntemdir. Pek çok artısı olsa da bu finansman yönteminin her zaman başarılı olacağını söylemek doğru değildir.