Konfor Alanı

Bireylerin kendini rahat ve güvende hissettiği alanı ifade eder. Bireyin kendisi için oluşturduğu bu alan, sürprizler içermeyen, tanıdık ve her şeyin birey tarafından kontrol altında tutulduğu psikolojik bir alandır. Kişinin alışkın olduğu koşullardan ve rutinlerinden oluşan bu alan, sanılanın aksine birey için en sağlıklı alan demek değildir ve olumsuz duygu ya da durumlarla çevrelenmiş olabilir.

Risk alma isteğini barındırmayan bu alan, gelişimin önündeki en büyük engellerden biridir. Konfor alanından dışarı adım atmayan birey, kişisel gelişimini sağlayacak deneyim ve zorluklardan mahrum kalır ve yeni beceriler elde edemez. Bu noktada insanların kafasını en çok kurcalayan konulardan biri, konfor alanından nasıl çıkılacağı olmaktadır. Dr. Judith M. Bardwick, 1991 yılında "Danger in the Comfort Zone" (Konfor Alanındaki Tehlike) adlı kitabında, konfor alanını ve buradan çıkışı ifade eden bir diyagram oluşturmuştur.

Bardwick'in ortaya koyduğu modele göre konfor, korku, öğrenme ve büyüme adı verilen 4 alan mevcuttur. Birey, güvende hissettiği ve düşük risklerin aynı zamanda düşük kazanımların bulunduğu konfor alanından çıkmaya karar verdikten sonra tüm bu alanları sırasıyla deneyimleyerek büyüme alanına ulaşır. Kendini yeniliklere açmaya hazır olan bireyin konfor alanından çıktıktan sonra ulaşacağı ilk yer, korku alanıdır. Kişi bu alandayken kendini savunmasız ve özgüvensiz hisseder, konfor alanına geri dönmek için sürekli kendince bahaneler üretir. İrade gösterip ilerlemeye devam ettiği takdirde öğrenme alanına geçer. Burada kişi, öğrenmeye daha açık hale gelerek yeni beceriler kazanır ve zorluklarla başa çıkabilmeye başlar. Son aşamada ise birey büyüme alanına ulaşır. Bu dönem, kişinin amacını bulduğu, hayallerini gerçekleştirdiği, farklı fırsatlarla tanışıp yeni hedefler belirlediği dönemdir. Birey bu noktada konfor alanını terk etmeyi başarmış, özgüvenli, vizyon sahibi, duygu ve değerlerinin farkında olan bir bireye dönüşür.

Terk edilmesi oldukça zor olan konfor alanından dışarı ilk adımı atmak için bireyin önemli motivasyon kaynaklarına sahip olması gerekmektedir. Hayaller doğrultusunda belirlenmiş hedefler, duygu ve düşüncelerin daha iyi tanınması fırsatı, kazanılacak yeni deneyimler ve en önemlisi başarıya ulaşma arzusu; ezbere bilinen güvenli bölgeden ayrılma yolunda bireyi teşvik edecek ve büyümesine katkı sağlayacak en önemli araçlardır. Doğan Cüceloğlu'nun da söylediği gibi: "Konfor alanı içinde kalınca hayat rahat; dışarı çıktığın zaman belirsizlik başlayacak ve bu tehlikeli... cesaret ister. Ama için biliyor ki heyecan da orada. İşte bu heyecan önemli, aksi hâlde bir ölüden farksızsın."