Kültürel Nüansların Tercümesi

Herhangi bir metnin çevirisi yapılırken çevirmenler pek çok zorlukla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu zorluklar, sadece bir dildeki herhangi bir ifadenin veya sözcüğün öteki dildeki tam karşılığını bulmakla ilgili değildir. Aralarında çeviri gerçekleştirilen dillerin kültürleri hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmak da oldukça önemlidir.

Özellikle deyimlerin ve atasözlerinin çeviri süreci, ince eleyip sık dokumayı gerektirir. Çünkü, hem atasözleri hem de deyimler bir dilin kültürüne sıkı sıkıya bağlıdır ve genellikle herhangi bir dilden başka bir dile hiçbir değişiklik yapmaksızın, sadece kelime karşılıkları bulunarak çevrilemez. Eğer tercüme bu şekilde yapılırsa, hem mantık hem de bağlam hataları ile karşı karşıya kalmak kaçınılmaz olur. Çevirmenlerin bu noktada metnin vermekte olduğu asıl amaçtan sapmayarak aynı anlama ve amaca hitap eden farklı ifade yollarına veya hedef dilde aynı anlama gelmekte olan farklı deyimlerin, atasözlerinin kullanımına başvurmaları gerekmektedir.

Tercüme sürecinde bir başka kafa karışıklığına sebep olabilen nokta da mizah veya kelime oyunları barındıran içeriklerdir. Zaman zaman bir metinde ele alınan mizah, fazlasıyla kültüre özgü olabilmektedir. Mizah, beraberinde kelime oyunları ve kültüre dayalı referanslar ile metinde öne çıktığında bu metnin hedef dile çevirisinde aynı mizahi etkiyi vermesi zorlaşabilmektedir. Çevirmenin bu noktada söz konusu mizahın uyarlamasını hedef kitleye uygun yapması gerekmektedir.

Bir kültürde kabul edilir, güzel anlamlara sahip olan ifadeler başka bir kültürde çok daha farklı veya kırıcı durumları ifade edebilmektedir. Bu noktada da kaynak dildeki metni hedef dile aktarırken çevirmenin bu farklılıkları göz önünde bulundurması gerekir. Beden dili ve jestler gibi öğeler de kültürler arasında büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Görsel bağlamın büyük önem taşıdığı çeviri süreçlerinde bunlara özellikle dikkat edilmelidir.

Yerelleştirme de tüm tercüme sürecinde büyük bir rol oynamaktadır. Örneğin ölçü birimlerinin, tarihlerin, para birimlerinin ve kültürler arasında büyük farklılıklarıyla öne çıkan renk sembolizminin hedef dile çevirisinin, yerel kültüre uyum sağlayacak şekilde gerçekleştirilmesi özellikle hedef kitleye doğal bir içerik sunulmasını sağlamaktadır.