Machiavelli: Kötülerin Prensi

Machiavelli ( d. 1469- ö. 1527) Floransa Cumhuriyeti’nde doğmuştur. Devlet adamı, askeri strateji uzmanı, yazar olarak görev yapan Machiavelli ‘Makyavelizm’ akımını ortaya atan kişidir. Modern siyaset biliminin kurucusu olarak da kabul edilir. Yaşadığı dönemde ülkenin iç durumu çok karışık olmasından kaynaklı öne sürdüğü düşünceler ve öneriler onun kötü biri olarak anılmasını sağlamıştır. Kötü olarak anılmasının sebebi; 'amaç için her yol mübahtır' sözünü söylemiş olmasıdır. Aslında yaşadığı dönemde cumhuriyetin yıkılıp monarşinin kurulmasıyla beraber, mutlak monarşiye yaklaşımı olumlu yönde gelişmiştir. Belki de faydalı olabileceğini düşünmüştür. Fakat Kral’a yapılan suikastta adı geçtiği için kendisi sürgüne yollanmıştır. Sürgündeyken kitaplarını yazma zamanı olmuştur.

Bir devlet nasıl yönetilmelidir ?

Machiavelli, düşünce kalıpları çerçevesinde modern siyasetin kapılarını açmıştır. Devletin kilisiye bağlı olmasını kabul etmemiştir. Daha laik bir yaklaşım sergileyen Machiavelli Ortaçağ’ın skolastik düşüncelerine karşı gelmiştir. O dönem kralların gücünün Tanrı’dan geldiği kabul görülürdü. Machiavelli’ye göre hükümdarların gücü kendi kökenlerinden geliyordu.

Ona göre bir devlet adamı ülkesinin ve halkının çıkarları için her yola başvurmalıdır. Bunu yaparken vicdan azabı çekmemelidir. Devlet adamı erdemli olmaktan çok erdemli görünerek işlerine devam etse yeter. Machiavelli devletinin çıkarları için kötülüğe başvurmanın onu kötü biri değil akıllı biri yapacağını savunmuştur. Bunu yaparken iki yola başvurulması gerektiğini savunur. İlki yasalara uymaktır. Bu yeterli gelmediği vakit ikinci olarak zora başvurmaktır. Bunu yaparken aslan ve tilkiden esinlenilmesi gerektiğini düşünür. Aslan tuzaklara düşmez, tilki ise kurnazdır. Tuzaklardan korunmak için tilki kadar kurnaz, aslan kadar güçlü olmalıdır hükümdar.

Machiavelli, insan doğasının kötü olduğunu düşündüğü için her yola başvurulması gerektiğini savunur. Aslında baktığımızda hükümdara yüklediği anlamlar farklıdır. Hükümdar devletin çıkarları söz konu ise acımasızlığa ve dürüst olmayan yollara başvurabilir düşüncesini savunur. İnsanların öyle olmasını savunmuyor bir nevi. Devletlerin adaletli, eşit, erdemli davranmadığını bildiği için hükümdarında öyle olması yönünde görüş sergiliyor. Bu durum bir hükümdar için amaca giden yolda araç olmalıdır sadece. Devletin çıkarları için etik dışı davranmak uygun mudur düşüncesi tartışılabilir fakat Ortaçağ’ın karışık haline bakarak Machiavelli’i daha iyi anlayabiliriz.

Eğer bir millet, iktidarda bulunan kişilerin, şereften, onurdan, ahlaktan yoksun davranışlarını, hırsızlığını yalnızca kendi siyasi görüşünden olduğu için görmezden geliyorsa O millet erdemini yitirmiştir Erdemini yitiren millet, bir gün vatanını yitirir. -Niccolo Machiavelli