Maladaptive Daydreaming: Uyumsuz Hayal Kurma Nedir?

Maladaptive daydreaming, bireylerin aşırı ve kontrolsüz bir şekilde uzun süreler boyunca yoğun ve karmaşık hayaller kurarak gerçeklikten uzaklaşmalarını ifade eden bir durumdur. Bu durum bireylerin gerçek dünyadan kaçarak, içsel bir dünya oluşturdukları zihinsel bir sağlık sorunu olarak kabul edilmektedir. İç dünyalarına yoğun bir şekilde odaklanıp dış dünyayı görmezden gelen bireylerin sosyal, iş ve akademik hayatlarında aksaklıklar meydana gelir. İlk kez 2002 yılında klinik psikolog Eli Somer tarafından tanımlanmıştır ve genellikle stres, anksiyete veya travma gibi psikolojik faktörlerle ilişkilendirilir.

Maladaptive Daydreaming Hastalık Mıdır?

Maladaptive daydreaming, psikiyatrik hastalık olarak tanımlanmamıştır. Fakat, belirtileri ve etkileri nedeniyle bazı uzmanlar tarafından zihinsel sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmektedir. Bu durum, bireylerin günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebileceği için bir sorun olarak değerlendirilmektedir. Özellikle dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve obsesif kompülsif bozukluk (OKB) gibi diğer psikiyatrik durumlarla birlikte görülebilir.

Maladaptive daydreaming'in genetik bir bağlantısı olup olmadığı ise hala bilinmemektedir. Ancak bazı araştırmalar, korkuların genetik yolla aktarılabileceğini ve bazı zihinsel sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğini göstermektedir. Emory Üniversitesi'nden Dr. Brian G. Dias ve Dr. Kerry J. Ressler, yaptıkları bir çalışmada farelerde korku koşullanmasının genetik yollarla aktarılabileceğini göstermiştir. Erkek farelere asetofenon koklatılırken patilerine elektrik sinyali verilmiş ve bu işlem tekrarlanmıştır. Daha sonra sadece asetofenon koklatıldığında bile fareler korkmuştur. İki hafta sonra bu fareler dişilerle çiftleştirilmiş ve doğan yavrulara asetofenon koklatıldığında, babalarının korktuğu gibi yavruların da asetofenon kokusundan korktuğu gözlenmiştir. Bu durum, korkuların genetik yolla aktarılabileceğini düşündürmektedir.

Günlük Hayata Etkileri Nelerdir?

Maladaptive daydreaming, bireylerin sosyal ilişkilerini, iş performansını ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, bireylerin dikkat ve odaklanma sorunları yaşamasına, günlük sorumluluklarını yerine getirmekte zorluk çekmesine ve zaman yönetiminde sıkıntılar yaşamasına neden olabilir. Ayrıca, bireylerin yaşadığı duygusal boşlukları doldurmak için bir kaçış mekanizması olarak da işlev görebilir.

Kurtulmak İçin Neler Yapabiliriz?

1. Psikoterapi: Bireylerin duygusal zorluklarını anlamalarına ve yönetmelerine yardımcı olan terapiler, özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), etkili olabilir. Bu terapi türü, olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmeyi hedefler.

2. İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar, bireylerin duygusal durumunu dengelemeye yardımcı olabilir. Ancak, ilaç tedavisi her zaman gerekli olmayabilir ve bir uzman tarafından yönlendirilmelidir.

3. Farkındalık ve Mindfulness: Bireylerin mevcut anı yaşamalarına yardımcı olacak farkındalık teknikleri, hayal kurma eğilimlerini azaltabilir. Bu teknikler, bireylerin düşüncelerini ve duygularını gözlemlemelerine olanak tanır.

4. Destek Grupları: Benzer deneyimleri paylaşan bireylerle bir araya gelmek, duygusal destek sağlayabilir ve başa çıkma mekanizmalarını geliştirmeye yardımcı olabilir.