Mutluluk ve Kendini Geliştirme Teorisi: PERMA

Dr. Martin Seligman, insanları motive etmeye yardımcı olan ve mutluluğa katkıda bulunan 5 unsur tanımlamıştır. Bahsedilen 5 unsurun baş harflerinden oluşan PERMA modeli size öncelikle ne olursa olsun, iyi ya da kötü fark etmeden duygularınızı kabullenmenizi söyler. Fakat kabullenmek demek bununla yaşamaya devam etmek demek değildir. Bu durumu düzeltmek önemlidir. İnkâr etmediğiniz bir şeyi düşünüp düzeltebilirsiniz. Fakat zaten inkâr ettiğiniz bir konuda düzeltme ihtiyacı duymazsınız.

PERMA Modeli Unsurları Nelerdir?

PERMA modelinin unsurları şöyledir;

*Pozitif Duygular (Positive Emotions)

*Akış (Engagement)

*İlişkiler (Relationship)

*Anlam (Meaning)

*Başarı (Achievement)

Modelin unsurlarının açıklamalarına bakalım.

1-Pozitif Duygular (Positive Emotions)

Pozitif duygulardan bahsedilen sadece mutluluk değildir. Doyum almak da pozitif duygudur. Kendini geliştirmek, yeni şeyler öğrenmek, bir hobi sahibi olmak ve meşgul olmak da pozitif duygudur. Çünkü, yeni bir şey öğrenmek veya hobi sahibi olmak da sizi tatmin eden ve hayattan zevk almayı sağlayan durumlardır.

Hayatımıza kattığımız pozitif duygular, olumsuz şartlardayken bile mutlu olmayı hatta bazen tamamen kötü durumları unutmamızı sağlar. Bahsedilen hobi, kendini geliştirme vb. dışı âşık olmak, hoşlandığınız bir müziği dinlemek, huzurlu bir gün geçirmek de buna örnektir.

2- Akış-Bağlanma (Engagement)

Sevdiğiniz birinin yanındayken, hobinizle vakit geçirirken veya kendinizi bir işe vermişken zamanın nasıl geçtiğini anlamadığınız anlar olur. Bu durum, o anları akışa bıraktığınız anlamına gelir. Bir nevi tam konsantre durumudur. Bu şekilde akışta olmak için tam konsantre, coşku hissi, yetenekli olduğun işi yaptığını hissetme, huzur, içsel motivasyon ve vaktin geçişini hissetmemek gerekmektedir. Ancak dizi izlemek süresi belli olduğu için ve zorluk derecesi gibi bir durumun olmaması sebebi ile akış sayılmamaktadır. Süresi bellidir ve kendinizden verdiğiniz tek şey zamandır. Fakat rakipli bir spor yapıyor olsanız, güçleriniz de eşit seviyede ise becerilerinizi kullanacak, yapılan işten zevk alacak ve zamanı unutacaksınız.

3- İlişkiler (Relationship)

İnsan, sosyal bir varlıktır. Mutluluğunun temel taşlarından biri de çevresindeki insanlardır. Onlardan gelen sevgi, saygı, destek ve koruma duygusu ise benliklerini tatmin edebilir, mutlu olabilirler. Kendinizi doğru şekilde geliştirmek için de aile, arkadaş, iş arkadaşları, patron/öğretmen/hoca, sevgili/eş vb. ile yani çevrenizdeki insanlar ile iyi ilişki içinde olunmalıdır.

Hayatınızdaki insanlarla problemlerinizin olmaması sizin konsantrasyonunuzu etkiler. Onlardan gelen destek ile de kendinizi geliştirmek, bir şeyler başarmak hem özgüveninizi tatmin ettiği hem de destekleyici olduğu gerekçesiyle daha basit gelir. Aynı şekilde bir iş yerinde patronunuzun sizi sevmesi, güvenmesi ve saygı duyması sizi stresten uzak tutar. Kendinize güvenip işe daha iyi odaklanmanıza yardımcı olur. Yani sosyal ilişkilerinizdeki düzen mutluluğunuza ve kendinizi geliştirmenize etkilidir.

4- Anlam (Meaning)

Seligman’a göre anlam kelimesi, ‘kendimizden daha büyük şeye ait olmak ve/veya hizmet etmek’tir. Yaşam boyunca bir amaca sahip olmak, odağı kendisine çeker. O amava ulaşmak için diğer sorunları görmezden gelebilirsiniz. Amaç, meslek, sosyal veya politik amaç, alınması istenen bir eşya veya büyük bir şey (ev, araba, çiftlik vb.), manevi istekler olabilir. Hayatında bir amacı olan ve ona ulaşmak için uğraşan insanların daha mutlu olduğu, sorunlarını daha kolay çözdüğü ve sağlık problemlerinin de daha az olduğu söylenmektedir.

Anlam oluşturmak için de sizin için önemli konularda etkinliklere katılabilir oradan ne istediğinize ulaşabilirsiniz veya bir yardım topluluklarına katılıp hayat amacının manevi kısmını keşfedebilirsiniz.

5- Başarı (Achievement)

Başarılı insan kendini yeterli hisseder. Başarıya sahip olan insan bir konuda kendine kısa süreli de olsa hedef koymuş, bunun için aksiyon almış ve sonunda hedefine ulaşmıştır. Başarıya sahip insanlar, başarı için gerekli adımları gereğine göre tamamlayıp bitirdikleri için geçmişlerine güvenle ve gururla bakarlar. Bu da onların mutlu olmasını sağlar.