Nietzsche’nin İzinde: “Öldürmüyor Ama Güçlendiriyor”
Nietzsche üzerine bir deneme, Photo: istock
Nietzsche.
İlk okuduğumdan bu yana yıllar yıllar geçti. Evet; tabii ki “Böyle Buyurdu Zerdüşt”. Ve söylerdim sıkça “Seni öldürmeyen şey seni güçlendirir". Oysa şimdi Nietzsche’ nin derinliğine inip, “deliliğini” anlamak istiyorum. Bunun için çeşitli zihin açıcı yayınlar olduğu gibi –ki burada başvurulmuştur- temel düzeyde yol gösterici yeni bir kitabım daha var: T. Şenlioğlu’nun yayına hazırladığı “Kaderini sev, çünkü aslında hayatın bu.” Burada Nietzcshe’nin bengi dönüş ve Amor fati yani Kaderini Sev ve üst insanı incelenecektir.
Ve ilk olarak bengi dönüş şöyle açıklanabilir: “Aynı hayatı sonsuz defa aynı şekilde yaşamak".
Bengi dönüşle de bize verilmek istenen mesaj, anı öyle bir yaşa ki o anı binlerce kez yaşamayı elde et. Anı öyle bir yaşa ki bu anı yüz kere bin kere daha yaşamak ister misin diye sorduklarında cevabın evet olsun. Bu, üst insan olma yolunda önemli bir adımdır[1].
Nietzsche şöyle der: "Yaşadığın ve yaşamakta olduğun bu hayatı, yeniden ve sayısız kere daha yaşamak zorunda kalacaksın; içinde yeni hiçbir şey olmayacak: Yaşamındaki her acı, her sevinç, her bir düşünce ve her bir soluk, tarif edilemeyecek kadar küçük ya da büyük her şey, arka arkaya ve aynı sırayla, sana dönecek – ağaçların arasından süzülen şu alacakaranlık ve şu örümcek bile, şu an ve ben kendim bile. Varoluşun sonsuz kum saati, içinde toz lekesi olan sen ile, yeniden ve yeniden başaşağı çevrilecek"[2].
Nietzsche’nin üst insanının özellikleri neler?
Acıyı tüm çıplaklığıyla kabul etmek, konfor alanından çıkmayı göğüsleyebilen, bencil, kendi yolunu kendi çizendir [3]. Ardından, “kaderini sev” demenin anlamına bakacak olursak şunu sorabiliriz: Olanı olduğu gibi kabul etmek başına ne gelirse kabullen anlamına mı gelir?
“Ya kaderimizde başımıza gelenleri araştırmak, nedenleri öğrenmek ve onları değiştirmek varsa” [4] ? Öyle sanıyorum ki Nietzsche birçoğumuz için karamsar, acı çeken bir karakterdir. Acı içinde olduğunu anlayabiliyorum ama bence ötesi var. Şöyle diyen birisi ne kadar karamsar olabilir ki? diye de sorabiliriz belki de:
“Ekiden tutkulara sahiptin ve kötü biliyordun onları. Ama şimdi sadece erdemlerin o tutkulardan doğdu”
“Yürümeyi öğrendiğimden beri koşuyorum. Uçmayı öğrendiğimden beri kimseye ihyiyaç duymadan havalanıyorum. Hafifledim ve uçuyorum artık, kendimle başbaşayım, bir Tanrı başediyor bende” [5].
KAYNAKÇA:
https://dusunbil.com/friedrich-nietzschede-bengi-donus/ (Erişim tarihi:17.07.2024)
Nietzsche, Zerdüşt böyle diyordu, Varlık yayınları, 2000.
“Kaderini sev, çünkü aslında hayatın bu.”, yayına hazırlayan: Taner Şenlioğlu, Destek yayınları, 2023.
(Erişim tarihi:17.07.2024)
https://www.indyturk.com/node/474191/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/nietzschenin-bengi-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F-kavram%C4%B1-ve-hayatta-kalanlar-rom (Erişim tarihi:17.07.2024)
[1] https://dusunbil.com/friedrich-nietzschede-bengi-donus/ (Erişim tarihi: 17.07.2024)
[2] https://www.indyturk.com/node/474191/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/nietzschenin-bengi-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F-kavram%C4%B1-ve-hayatta-kalanlar-rom (Erişim tarihi:17.07.2024)
[3] https://www.indyturk.com/node/400561/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/%C3%BCst-m%C3%BC-ola%C4%9Fan%C3%BCst%C3%BC-m%C3%BC
(Erişim tarihi:17.07.2024)
[4] “Kaderini sev, çünkü aslında hayatın bu.” , yayına hazırlayan: Taner Şenlioğlu, Destek yayınları, 2023.
[5] 4. Dipnotla aynı kaynak