Orpheus ve Eurydice: Lirin Ezgisiyle Ölümün Kapısını Aralamak (Bölüm 2)

Orpheus için Eurydice’yi kaybetmek, yalnızca bir sevgiliyi değil, ruhunun diğer yarısını yitirmekti. Onun için ölüm bir son değil, aşılması gereken bir engeldi. Liriyle tanrıları bile büyüleyen Orpheus, şimdi aşkını geri getirmek için ölümün hüküm sürdüğü diyarlara meydan okuyacaktı. Yeraltı dünyasının kapıları, hiçbir ölümlünün geri dönemediği derinliklerine açılıyordu. Ancak aşk, kaderi alt etmeye yetecek miydi? Yoksa bir anlık zaaf, onu sonsuza kadar Eurydice’den koparacak mıydı?

Eşinin öldüğü duyan Orpheus ne yapacağını bilemedi ve deliye döndü. Artık eski neşe dolu halinden eser yoktu ve tamamen içine kapanmıştı. Sadece lirini çalıp eşine ağıtlarını haykırıyordu ama sonradan aklına tehlike bir fikir gelmişti. Ölülerden başka kimsenin giremediği ve giren ölümlünün asla çıkamadığı yeraltı dünyasına girecek ve eşini bulup oradan kurtaracaktı. Oprheus bir süre bunu detaylıca planladı. Artık hazırdı ve yola koyuldu. Yanında ise sadece çok sevdiği ve güvendiği liri vardı.

Orpheus lirini yine öylesine güzel çaldı ki bütün engelleri aşıp yeraltının en derinlerine inmeyi başardı. Artık yeraltı kralı Hades ve yeraltı kraliçesi Persaphone ile karşılaşma zamanı gelmişti. Bu ikisi ile karşılaşmak gerçekten korkutucuydu ama Orpheus aşkı için her şeyi yapmaya hazırdı. Lirinden çıkan ezgilerle onların kalplerini bile yumuşatmış ve onları hoş etmişti. Hades ve Persaphone de ona neden buraya geldiğini sormuştu. O da çok âşık olduğu karısının burada olduğunu ve onu yeraltı dünyasından çıkartıp aşkına tekrar kavuşmak istediğini söyledi. Orpheus’un liri o kadar etkili oldu ki aslında asla kabul edilmeyecek bu istek kabul edildi. Yalnız ölüler diyarı sahiplerinin bir şartı vardı. Orpheus önden giderken Eurydice onun arkasından gelecekti ve Orpheus yeryüzüne çıkana kadar asla arkasına bakıp karısıyla göz göze gelmeyecekti.

Orpheus bu teklifi kabul etti ve sevinçle yeryüzünün yolunu tuttu. Eurydice de kocasının arkasından yürümeye başlamıştı. Uzun bir yolu geride bırakmışlardı ve neredeyse yeryüzüne ulaşmışlardı. O sırada Orpheus’a güneş vurmuştu. Yeryüzüne yaklaşmanın heyecanı ve karısını görme isteği birleşince anlık bir hata ile arkasını döndü ve Eurydice’ye baktı. Eurydice ile göz göze geldiği an onca yolun boşuna aşıldığını acı bir şekilde fark etti. Güzel kadın tozu dumana karışıp gözden yok kayboldu.

Artık Orpheus, Eurydice’yi ölene kadar kaybetmişti. Daha sonrasında defalarca yeraltına girmeye çalıştı ama bu isteği kabul olmadı çünkü o tanrıların sözünü hiçe sayıp ona verilen olağanüstü şansı boşa harcamıştı. Orpheus Trakya’ya geri dönüp mutsuzluk ve çaresizlik içinde yaşama devam etti. Aşkını her yere haykırıyor ve yaşadıklarını herkese anlatıyordu. Eurydice’nin ölümünden sonra hiçbir kadına bakmadı ve onunla birlikte olmak isteyen bütün kadınları da reddetti.

Bir gün Orpheus kayaya uzanıp gökyüzünü izlerken şarap tanrısı Dionysos’un kadın takipçileri Madeodlar zavallı adama saldırıp onu paramparça etti. Orpheus oracıkta öldü ama ölürken bile eşinin ismini sayıklıyordu. Hatta eşine kavuşacağı düşüncesiyle Orpheus son nefesini gülümseyerek verdi.Maneodlar tarafından Orpheus’un nehire atılan başı ve liri denize karışıp Lesbos (Midilli) Adası’na ulaştı. Bu ada Antik Yunan’da yetiştirilen ozanları ile ünlüdür. Bu kadar bilinen ozanlar yetiştirmesinin sebebi Orpheus’un başı ve lirinin orda olması ile bağdaştırılır.

Orpheus’un liri, nehirleri yönlendirecek, tanrıları bile büyüleyecek kadar güçlüydü; ama kaderin ağırlığını değiştirmeye yetmedi. Bir anlık zaaf, onu sonsuza dek sevdiğinden ayırdı. Yine de onun aşkı, ölüme bile boyun eğmedi. Gözyaşları şarkılara, pişmanlığı bir efsaneye dönüştü. Orpheus’un sesi sustuğunda bile, adı Midilli Adası’nda yankılandı, aşkı sonsuza kadar anlatıldı. Ama belki de bu hikâyenin asıl sorusu şuydu: Kaderi değiştiremeyen bir aşk gerçekten kaybolur mu, yoksa zamanın ötesinde yankılanmaya devam mı eder?