Orta Çağ'da Moda

Orta Çağ, adından da anlaşılacağı gibi, büyük bir geçiş çağıdır. Tarihçiler tarafından 5. yüzyılın sonlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar sürdüğü söylenen İstanbul'un Fethi ile sonlanan tarihi çağdır.

Orta Çağ kostümleri ilgi çekici ve büyüleyici etkisi herkes tarafından bilinir. Çocuk masal kitapları Avrupa'nın hayali resimleriyle dolu uzun çan kulesi şapkalar, prenses giysileri ve şövalye giysileri ile fantastik filmlere konu olmuştur.

Haçlı Seferleri ve Marco Polo’nun seferleri yeni kültürel etkileşimleri, kumaşları ve teknolojik gelişmeleri Orta Çağ Avrupası ve bu toprakların kıyafetleri ile tanıştırdı.

El eğirmesi yerini çıkrığa ve ayakla kontrol edilen dikey dokuma tezgahlarına bıraktı ve kumaş üretimi bu sayede oldukça sade ve pratik bir şekle büründü.

Orta Çağ'da erkekler metroseksüel bir giyime sahipti. Erkekler ince gözükmek için  korse takar, tayt gibi vücut hatlarını ortaya çıkartacak kıyafetler giyerdi. Upuzun bir buruna sahip olan ayakkabılar, erkekler için bir moda olarak kabul edilmekteydi. Özellikle de bu ayakkabılar ne kadar uzunsa o kadar soylu ve zengin olunduğu anlaşılırdı. 

Kıyafetlerin formu ve oturuşu değişti. Eskiden tunikler dökümlü ve tanımsızken artık hem kadınların hem de erkeklerin vücutlarına daha iyi oturuyor ve daha sıcak bir silüet yaratıyordu. Elbiseler omuzdan bel altına kadar vücut hatlarını takip ediyor, etekler ayrı bir parça olarak bu gövdelere dikiliyordu.

Kollar bir çan gibi genişledi. İçe giyilen tuniklerin kolları ve etekleri daha da uzayarak üst elbisenin içinden yerlere değecek denli abartılı silüetler yaratıldı.

İçe giyilen tunik, kombinezon, ketenden yapılan uzun bir parçaydı. Onun üzerine giyilen parçaya ise pelisson deniyordu. Pelisson üzerine ise daha dökümlü bir bluz giyiliyor ve misafirler karşılanırken bağcıklarla sıkıca bağlanıyordu.

Çağı tanımlayan aksesuarlardan bir diğeri, kafanın arkasına eğik olarak takılan konik şapkalar, hennin, idi.

Pelerinlerin sadeliği onu çok farklı formlarda kullanılabilir hale getirmiştir. Toplumda kaba bir toka ile boyanmamış yün bir pelerin giyilebilirken, varlıklı insanlar ipekten yapılmış, yumuşak kürkle kesilmiş ve pahalı bir mücevherli broşla bağlanmış pelerinler giymişlerdir. Dönem tarihi boyunca kullanılan pelerinlerin bilinen formu, Antik Yunan ve Roma'nın etkisinde kalan modeldir. Mor renk kraliyet tarafından kullanılmıştır.

Mücevherler Orta Çağ modası için önemli olmuştur. Antik çağda mücevher tasarımı için kullanılan ve Orta Çağ'da devam eden ana malzeme altındır. Altın ve madenler kutsal sayılabilecek değerdedir.

Çoğu insan bol kollu giysilerinin kollarının fazla kumaşına sarılarak ellerini sıcak tutmuştur. Bununla birlikte, Orta Çağ'dan başlayarak, eldivenlerin uyarlanmasındaki ilerlemeler eldivenleri gösterişli bir moda aksesuarı haline getirmiştir.

Orta Çağ boyunca kadınlar, saçlarını doğal ve akıcı bırakmışlar ya da başın iki tarafına asılan iki uzun örgüyle örmüşlerdir. Hristiyan kadınlar ise çoğunlukla saçlarının üzerine bir peçe takar veya başörtüsüne benzer bir biçimde ince ve estetik görünen bir kumaş parçası bağlardı. 

Orta Çağ kadınlarının güzellik anlayışını yansıtan tüyden yoksun yüzler bir modaydı. Kadınlar daha güzel görünmek için kirpiklerindeki, kaşlarındaki hatta saçlarını koparıp yolarak daha güzel görünmeyi amaçlamaktaydı. Orta Çağ kadınları geniş alın ve saç çizgisinin geride olması için saçlarının önlerini traş ederdi ve kimileri de kaşlarını tamamen alırdı. Gözler yüzde kalan tek renkti, çoğunlukla soluk ve yuvarlaktı.

Kaynakça:

https://adm.ataaof.edu.tr/pdf.aspx?du=xXNwO4M5Xqqi9IEVp59LDA==

https://www.oggusto.com/moda/moda-tarihi-ve-orta-cag-modasi