Oxford’un Yeni Kelimesi: Beyin Çürümesi

Sosyal medya hayatımızı ne kadar etkiliyor ve Oxford neden bu kelimeyi seçti?

Beyin Çürümesi: Modern Dünyanın Yeni Kavramı

Oxford her yıl olduğu gibi bu yılda sözlüğüne yeni bir kelime ekledi. Beyin Çürümesi yani “brain rot”. Bu kelime 37 binden fazla kişinin katıldığı oylama ile seçildi. Oxford’un kelime seçimi her yıl o senenin trendini ve ruh halini yansıtıyor. Peki sizce neden bu kadar insan bu kelimeyi seçmiş olabilir birlikte bakalım.


Dijitalleşme ve Beyin Çürümesi

Biliyorsunuz ki çağımız artık dijitalleşme ve teknoloji çağı. Doğal olarak hepimiz teknolojiye ve dijital araçlara maruz kalıyoruz. İhtiyacımız dışında çok fazla dijital araçları ve teknolojiyi kullanıyoruz. Peki, bunun kelime ile nereden bir bağlantısı var derseniz, We Are Social 2024 raporuna göre, her gün dünyada bir kişi ortalama bir günde 2 buçuk saat sosyal medyada vakit geçiriyor. Türkiye’de ise bu rakam oldukça yüksek. Türkiye’de bir kişi bir günde ortalama 7 saat sosyal medyada vakit geçiriyor. Bu gerçekten çok yüksek bir rakam. 7 saat insanların okul ve iş saati bu kadar zamanı sosyal medyada geçirmenin beynimiz açısından ne kadar olumsuz olduğunu anlayabiliriz.

Sadece beynimiz değil, vücudumuz da aynı şekilde hasar görüyor. Gözlerimiz, boynumuz, belimiz saatlerce kendimizi maruz bıraktığımız sosyal medyaya kurban gidiyor. Bence dünyada da birçok insan hem sosyal medyanın çok fazla doğru ve yanlış bilgi barındırmasından hem de sosyal medyanın hipnotize etkisinden kaynaklı olarak bu kelimeyi seçtiğini düşünüyorum. Oxford bu kelimeyi nasıl açıklamış birlikte bakalım. Brain rot ya da beyin çürümesi aşırı ekran süresinin neden olduğu zihinsel bulanıklık, halsizlik, dikkat süresinin kısalması ve bilişsel gerileme durumları için kullanıyor.


Modern Dünyada Beyin Çürümesi

Modern dünyada bilgi yığını, sosyal medya ve sürekli bağlantılı olma hali nedeniyle zihinsel yorgunluk ve tükenmişliği ifade ediyor.

Siz de amaçsızca ekranda dolaşıp saatlerinizi harcıyor ve baktığınız içeriklerin çoğunu hatırlamıyorsanız beyin çürümesi yaşamış olma ihtimaliniz çok yüksek.

Terim, dijital çağda yaşanan zihinsel aşırılıklara bir yanıt olarak doğmuş. Özellikle sosyal medya, haberler ve iş ortamları bu durumu tetikliyor. Beyin çürümesi, dikkat dağınıklığı, karar alma güçlüğü ve zihinsel tükenmişlik gibi sonuçlar doğuruyor.


Beyin Çürümesi ve Dijitalleşme

Dijitalleşme, bilgiye erişimi inanılmaz derecede kolaylaştırdı ve hızlandırdı. Ancak bu, insanların beyinlerinin sürekli bir bilgi seline maruz kalmasına neden oluyor.

Bilgi kirliliği, sosyal medyada yayılan sahte haberler, gereksiz bilgiler ve abartılı içerikler, beyin çürümesini tetikliyor. İnsanlar, doğru bilgiyle yanlış olanı ayırt etmekte zorlanıyor.

Sürekli bağlantı hali ile telefonlarımız ve cihazlarımız sayesinde her an bir mesaj, e-posta veya bildirim alabiliyoruz. Bu da sürekli olarak dikkatimizi dağıtıyor ve zihinsel yorgunluğa neden oluyor. Özellikle Z kuşağı, sosyal medyadan yoğun gelen bilgi akışı nedeniyle odaklanma ve üretkenlik sorunları yaşıyor.


Günlük Hayatımızda Beyin Çürümesi

Beyin çürümesi, yalnızca dijital dünyada değil, günlük yaşamımızın da birçok yerinde karşımıza çıkıyor. Aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışmakta zorlanmamız ve gün içinde alınması gereken birçok kararı almamızda zorluk çıkarıyor. Kişiyi daha az üretkenliğe itiyor. Bu da bir süre sonra beyni ve bedeni tembelleştirerek beyin çürümesi dediğimiz kavrama yol açıyor.


Beyin Çürümesinin Önüne Geçmek İçin Bazı Çözüm Önerileri

Kendimizi dijital dünyadan biraz da olsa nasıl uzak tutabiliriz bununla ilgili birkaç çözüm önerisinde bulunacağım. Öncelikle kendimize her sabah bir plan belirliyoruz ve ona sadık kalmaya çalışıyoruz. Bu planlar arasında; sabah sayfaları yazmak, meditasyon, yoga yapmak, yürüyüşe çıkmak, dans etmek ve kitap okumak gibi şeyler yer alıyor. Hangisini yapmak istediğiniz tamamen size kalmış. Sonrasında eğer sosyal medya ve dijital ortamda bir işiniz yoksa kendinize olabildiğince az bir ekran süresi kısıtlaması getiriyorsunuz. Bunu uygulamaların ve telefonunuzun ayarlar kısmından yapabilirsiniz. Özellikle hafta sonu bir gün boyunca tamamen çevrimdışı kalarak kendinize ne kadar iyi geldiğini görebilirsiniz. Çalışma ortamınızdaki, evinizdeki ve telefonunuzdaki kısacası hayatınızdaki gereksiz bilgi ve eşyalardan kurtularak zihninizi sadeleştirebilir ve daha minimalist bir hayata geçebilirsiniz. Mindfulness dediğimiz anda kalmaya odaklanma çalışmaları yaparak zihninize berraklık sağlayabilirsiniz. 


Beyin çürümesinin önüne geçmek için uyguladığımız bu yöntemleri sürdürülebilir kılmak için neler yapmalıyız?

İlk olarak planlı ve odaklı bir şekilde hareket etmeliyiz. Yukarıda bahsetmiş olduğum yöntemleri uygulayarak, her bir başarınızı küçük küçük ödüllendirmeler yaparak motivasyonunuzu canlı tutabilirsiniz. Çevrenizle daha çok sosyalleşerek ve paylaşım yaparak dijital dünyadan uzak kalabilirsiniz. Aynı zamanda çevrenizi bu konu hakkında bilinçlendirerek kolektif bir dönüşüm sağlayabilirsiniz. Bu adımları günlük yaşantımıza entegre ederek beyin çürümesinin önüne geçebilir ve daha iyi bir yaşam tarzına geçiş yapabiliriz.

Sizce beyin çürümesi, sizin hayatınızı nasıl etkiliyor?