Pazartesi Sendromu

Son zamanlarda popülerliği gittikçe artan, yediden yetmişe herkesin yaşadığı pazartesi sendromu neden bu kadar yaygın? Sendromun etkilerini azaltmak için neler yapabiliriz?

“Pazartesi sendromu, haftanın ilk günün kişide yarattığı kaygı, endişe ve mutsuzluk halidir. Pazartesi günü yapılacak işler ve alınması gereken sorumluluklar kişiyi etkileyen bu sendroma neden olur. Kişinin pazartesiye yönelik negatif duygular beslemesini sağlar ve motivasyonunu düşürür.”

Geleceğe dair belirsizlik herkesi rahatsız eder, bu durum oldukça normaldir ancak eğer insanların çoğunluğunu belli bir zaman dilimine özel olarak ve periyodik bir şekilde rahatsız ediyorsa bu durum ciddileşir. Pazartesi sendromu için de bu özel durumdan bahsedilebilir. Yeni bir haftaya başlamak demek yeni işlere başlamak, bir sürü sorumluluk ile yüzleşmek, belirli saat aralıklarında belirli alanlarda durmak ve ilgili işleri halletmek demektir. Bu yüzdendir ki insan kendi üstünde bir stres hissetmeye yatkın olur. İş yerinde sorumluluğu az olan, işinden mutlu olan ve yalnızca birkaç temel görevi halletmek için gelip giden insanların hayatlarında bu tür bir stres etkeni gözlenme ihtimali daha düşüktür. Ancak eğer sorumluluğu kritik ve fazla olan bir kişiden bahsediyorsak, bu stres bir çığ gibi büyüyerek kişiyi tüketmeye başlayacaktır.

Günümüzde pek çok iş yeri stres ile yüklü olduğu için çalışanlar da cuma günü iş çıkışından itibaren yeni haftaya dair bir kaygı besleyerek haftasonlarını geçirme eğiliminde olmaktadır. Hafta sonu rahatlatıcı aktiviteler yaparken bile fazla yorulmamayı, erken yatıp olabildiğince dinlenmeyi hedeflemektedirler. Biliyorlardır ki yeni haftaya başladıklarında iş yerlerinde yeni toplantılar onları bekleyecek, yoğun tempo pazartesi günü onları karşılayacak ve hafta sonu geçirilen bütün rahatlatıcı dakikalar yerini iş stresine bırakacaktır. Ya da çocuklar açısından bakılırsa, erkenden kalkıp okula gitmek ve yeni bir şeyler öğrenmek yerine evde kalıp ilgi alanlarına odaklanmak daha eğlenceli gelecektir.

Peki bu can sıkıcı hisleri daha az hissetmek için ne yapılabilir? 

1 - Hislerin temeline inilebilir; neden gelecek haftaya dair kaygı duyulduğu irdelenebilir. Böylelikle kişi rahatlamak için kaygı sebeplerini ortadan kaldıracak çalışmalarda bulunabilir. Örneğin bir sonraki hafta iş teslimi olacaksa ve kişi bu durumdan korkuyorsa kendini rahatlatmak için işin üzerinden kısa bir kontrol ile geçip vicdanını rahatlatabilir. Ya da eğer kontrol edemeyeceği bir konumdaysa dikkatini dağıtmak için fiziksel aktiviteler yapabilir. Tempolu yürüyüş yapmak bu tür durumlarda işe yaramaktadır. Ya da tam tersine meditasyon eşliğinde uyumak da faydalı olabilir, kişi fiziksel/zihinsel olarak dinlenmiş hissedebilir ve de düşüncelerden bir nebze olsun uzaklaşabilir. 

2 - Pazartesi sendromu cuma gününden başlıyorsa 2 günlük kısa bir tatil değerlendirilebilir. Bir saat uzaklıkta ya da yakın bir arkadaşınız belki de ailenizin evinde birkaç gün kalmak kendi rutinlerinizden uzak kalmanızı sağlayacağı için psikolojik olarak rahatlama yaratabilir.

3 - Benzer hisleri paylaşan insanlar ile görüşmek ve hislerinizi net bir şekilde paylaşmak. Bu şekilde aslında onlarca insanın benzer hisler ile baş ettiğini öğrenmek “yalnız olunmadığı” hissini yaratarak rahatlama sağlayabilir. 

4 - Olumlamalar yapmak. Sosyal medyada çokça paylaşılan olumlama teknikleri kaygılı durumları yenmek için oldukça faydalı bir etkiye sahiptir. Zihni pozitif duygu ve düşüncelerle doldurduktan sonra negatif düşüncelerin tutunma şansı azalacağı için kişi rahatlıkla kendini pozitife hazırlayacaktır. 

5 - Temizlik yapmak. Temizlik yapmak için dikkat, beden gücü, iyi bir planlama, hareket gerektiği için dikkatinizi işe odaklamanız zorlanacaktır. Kirler temizlendikçe bir rahatlama duygusu zihninizde yayılacaktır ve böylelikle yaşadığınız stresin etkileri azalacaktır.

6 - Doğa ile iç içe olmak. Evde çiçek bakmak, doğa yürüyüşleri, evcil hayvanlarla zaman geçirmek, çimlere yatmak ya da toprağa basmak vücudu dengede tutmak için rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Pazar günlerini doğa ile geçirerek pazartesi sendromunu daha az yaşama konusunda başarı elde edebilirsiniz. 

7 - Genellikle pazar gününde bu stres yoğun olarak yaşanmaya başladığı için pazar günü akşam dışarıda yemek yemek, ya da evin dışında bir yerde olarak ertesi günün yarattığı psikolojik hislerden uzaklaşmak.

8 - Psikolog desteği almak

Herkes kendine iyi gelen şeyleri yaparak bu sendromun etkilerini azaltabilir, önemli olan kişinin kendine neyin iyi gelip neyin gelmediğini fark etmesidir. İş yeri stresi, okul stresi, günlük hayat işlerinin verdiği kaygı bozukluğu kolaylıkla unutulacak türden olmadığı için konunun üzerine daha detaylı inilerek durum değerlendirmesi yapılması faydalı olacaktır.