Ruh Sağlığı Hastaneleri

İnsanlar; vücutlarında dayanılmaz bir ağrı hissettiklerinde, başlarına bir kaza geldiğinde veya yaralanma gibi acil durumlarda hastaneye gider ve tedavi görürler. Hastaların şikayetleri; tanı ve tedavi için subjektif veriler içerir. Her bir hastalığın, semptom ve şiddet seviyesine göre tedavisi farklılaşır. “Fiziksel hastane” terimini kullanmak garip olsa da, akıl hastanesinin ne olduğunu ifade etmek için literatürde bazı terimler yer alır. Günümüz dünyasında hastane, gerekli sağlık tedavisinin kişilere sağlandığı yer veya kurum olarak tanımlanabilir. Hastane terimi hemen hemen herkeste benzer bir yapıyı çağrıştırır. Akıl hastanesi, akıl sağlığı hastanesi ve psikiyatri merkezi terimleri benzer anlama sahiptir. Aslında bu terimler çoğunlukla benzer meslek gruplarını barındırıyor olsa da bu klinik ve hastanelere başvuran kişilerin sahip oldukları semptomlar doğrultusunda farklılıklar mevcuttur. Genellikle aynı anlama geldiği düşünülse de ruh sağlığı politikası çerçevesinde işlevleri ile birbirlerinden ayrılırlar. Ayrıca, dil değişimi ve İngilizceden çeviri anlam farklılıklarına neden olabilir.

Akıl Hastanesinin Kısaca Tanımı

Amerikan Psikoloji Birliği, akıl hastanesi terimini “Ağır psikolojik bozukluğu olan hastalara, eğitimli psikologlar ve psikiyatristler ile yardımcı personel tarafından denetimli genel bakım ve terapinin sağlandığı tedaviye yönelik bir tesis” olarak tanımlamaktadır. (APA). Öte yandan akıl hastanesi, yüksek şiddetli akıl hastalıklarına sahip olan kişiler için iyileştirilmiş tedavi seçeneklerinin bulunduğu bir yer olduğu belirtilmektedir. Yine Amerikan Psikoloji Birliği’ne göre, bir psikiyatri hastanesi “Ruhsal bozukluğu olan bireylere yatarak tedavi sağlayan kamu veya özel bir kurumdur. Akıl hastanesi de denir.” (APA). Açıklamaya göre, akıl hastaneleri hastaların yatışının yapılıp yapılmamasına göre anlam kazanmaktadır. Ayrıca, bu terimleri ifade ederken hastaların kalış sürelerinin de önemi vardır.

Akıl Hastanelerinin Tarihsel Düzlem Üzerindeki Gelişimi

Tarihte ilk psikiyatri hastanesinin Bağdat'ta kurulduğu bilinmektedir. Bu hastane, mental hastalıklara sahip insanları iyileştirmeyi, tedavi etmeyi ve topluma yeniden kazandırmayı amaçlıyordu. Ne yazık ki, toplumun geçmişte mental hastalıklara ve bu hastalıklara sahip olan insanlara karşı tutumu çok sert ve acımasızdı. Kimi zaman bu hastaneler, mental hastalıklara sahip kişilerin tecrit edildiği yer olarak bilinmekteydi. Ruhsal bozuklukların olduğuna dair güçlü mitler bulunduğundan, yardım arayan kişilere toplumun yardım etmediği ya da edemediği bilinmektedir. Burada şunu bahsedebiliriz ki maalesef ki mental hastalıklara sahip olan insanlara karşı olan ön yargı tarih boyunca sürmüştür. Öte yandan tarih boyunca kanunların yeniden düzenlenmesine yönelik reformlar yapılmış ve sağlık standartlarında yeni gelişmeler olmuştur. Sonuç olarak günümüz akıl hastanesi politikaları geçmişten bugüne farklılaşarak inşa edilmiştir. Pek çok gelişme olmasına rağmen, ruh sağlığı hastaneleri bazı ülkelerde günümüzde bile, hastalar üzerinde stres yaratan ve tedavilerine zarar veren başlıca unsurlardan biri olarak değerlendirilebilir. 

Referanslar:

American Psychological Association. (n.d.). Apa Dictionary of Psychology. American Psychological Association. Retrieved May 12, 2022, from https://dictionary.apa.org/psychiatric-hospital 

Mental Disability Rights International. (2005). Behind closed doors - disability rights international. Retrieved May 12, 2022, from https://www.driadvocacy.org/wp-content/uploads/turkey-final-9-26-05.pdf

Wikimedia Foundation. (2022, July 30). Psychiatric Hospital. Wikipedia. Retrieved May 12, 2022, from https://en.wikipedia.org/wiki/Psychiatric_hospital