Sağlık Haberleri ve Bilgi Kirliliği

Koronavirüs pandemisi ile hızla popülerlik kazanan sağlık haberleri ve televizyondaki sağlık programları, tıp konusunda uzmanlığını kanıtlamış kişiler ile bilgi paylaşımında bulunurken, sağlık programları dışında farklı içeriklerle yayınlanan tartışma programlarında doktorlara verilen süre son derece kısıtlıdır.

İnternette dolaşan yanlış bilgilerin önlenmesi amacıyla televizyon programlarındaki sağlık bölümlerine ciddi ilgi varken, ayrılan sürenin az olması kamuoyunun, haber kaynağı olarak yanlış yolları tercih etmesine neden olmaktadır. İnternetin karşılıklı iletişime elverişli ortamı sabah programlarında dahi uzmandan bilgi alırken halkın merakını gidermekte kullanılırken, koronavirüs döneminde internet üzerinden programlara gelen sorular uzmanlara aktarılmamaktadır.

Sağlık programları haricinde yapılan tartışma programları ve sabah programlarının konuk olarak aldığı sağlık uzmanları, programa konuk olan farklı dallarda uzman kişilerin yanlış bilgilendirmelerinin önüne geçememektedir. Özel hastanelere ait internet sitelerinde “Hastalıklar” kategorisi altında hastalıkların içeriği ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler sunulmaktadır. Hatta forum olarak adlandırılan anonim paylaşım kanallarında ilaç önerilerinde bulunulmaktadır. Sağlık haberlerinde kamuoyunu bilinçlendirmek amacıyla bu tarz açık uçlu bilgileri uygularken alınması gereken tedbirler yerine benzer içerikler görülmektedir. Bitki yahut hububatların şifa kaynağı olan sihirli ürünler olarak haberleştirilmesi gibi koronavirüs döneminde sıkça koronavirüse karşı tüketilmesi gerekenler başlığıyla haberler üretilmiştir.

Kamuoyu bilgilendirme görevinden son derece uzak olan bu yaklaşım sağlık haberciliğinin en önemli problemlerindendir. Sağlık sektörünün medya üzerinden elde ettiği maddi kazançlar, sağlık haberinin içeriğini olumsuz etkilemiştir. Ticarileşen sağlık haberi yapısı, koronavirüs döneminde alanı dışında sağlık mensuplarının dahi medyada boy göstermesine neden olmuştur. Örneğin diyetisyen bir hekimin veyahut bir diş hekiminin koronavirüs hakkında yapacağı bilgilendirme kamuoyunun ihtiyaçlarını karşılamayacaktır. Ancak ticari yapının getirdiği durum alanı dışındaki hekimlerin ekonomik kaygılar ile medyada yer almasıyla sonuçlanmaktadır. Koronavirüs pandemisi döneminde salgına karşı tedbir kararlarını almak amacıyla oluşturulan bilim kurulu, kamuoyuna bilgi aktarabilmek adına kitle iletişim araçlarını kullanmıştır. Halkın haber alma tercihinde televizyon diğer kitle iletişim araçlarının önüne geçmiştir. Bu nedenle sağlık bakanı dahil olmak üzere açıklama yapan her kurul üyesi mutlaka televizyon programlarında yer almıştır. Televizyonun halk sağlığına olan etkisi bu denli büyüktür.

İnternet medyası ve gazetelerin etkisi ise özel tercihlere göre ölçülebilir. Koronavirüs döneminde salgın kelimesi başlığında bulunan haberlere ağırlık verilmiştir. İnsanların dikkatini çekmek amacıyla seçilen bu tür kelimeler kimi zaman olumsuz etkiler yaratmaktadır. Halk sağlığı profesörlerinin tavsiyelerine katılmayan vatandaşlar sağlık personellerini hedef almaktadır. Koronavirüs dönemi sağlık haberciliğinin etik ihlalleri arasında en sık karşılaşılan durum panik ortamından maddi kazanç sağlamak isteyen sağlık mensupları ve ticaret adamlarıdır. Kendi reklamını yapabilmek adına farklı branşlardaki sağlık çalışanları haber programlarında paniğe sebep olacak açıklamalarda bulunmuşlardır.