Şanghay İşbirliği Örgütü

Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996 yılında oluşturdukları uluslararası bir örgüttür. En başta bu beş ülkenin oluşturduğu örgüt '' Şangay Beşlisi'' olarak biliniyordu. 2001'de Özbekistan'nın da katılmasıyla ismi Şangay İşbirliği Örgütü olmuştur. Hindistan ve Pakistan 2017 yılında, İran ise 2021 yılında örgüte katılmıştır ve toplam üye sayısı dokuz olmuştur. Örgütün kuruluş sebepleri başlıca; sınır güvenliği, batı bölgelerinin gelişimi, büyüyen enerji ihtiyacı ve soğuk savaş sonrası stratejik ortamdır. Örgütün resmi dilleri ise Çince ve Rusça'dır. Merkzi Pekin olan Şanghay İşbirliği Örgütü'nün toplam dokuz üye ülke, Afganistan, Moğolistan ve Belarus'tan oluşan üç gözlemci ülke, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Sri Lanka, Suudi Arabistan, Mısır, Katar ve Türkiye'den oluşan diyolag ortakları vardır. Türkiye 2012 yılında ŞİO'nun diyalog ortağı olmuştur.

Resmi internet sayfalarında ise örgütün amacını şu şekilde ifade etmişlerdir: ''Üye ülkeler arasında karşılıklı güven, iyi komşuluk ve dostluk ilişkilerinin güçlendirilmesi, bölgesel barış, güvenlik ve istikrarın korunması için ortak çaba sarfedilmesi, terörizm, köktencilik, ayrılıkçılık, örgütlü suçlar ve yasadışı göçle ortak mücadele edilmesi, ayrıca siyaset, ekonomi, bilim ve teknoloji, kültür ve eğitim, enerji, çevre konularında işbirliğinin geliştirilmesidir.''

2007 yılında Bişkek'te yapılan zirvede Vladimir Putin örgütün misyonunu “Tek kutuplu dünya kabul edilemez” olarak açıklamıştır.

Üye ülkeler arasıda güvenlik, ekonomik ve kültürel olarak işbirliği vardır.

ŞİÖ ayrıca, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), BM Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCAP), BM Terörle Mücadele Ofisi (UNOCT) ile devam eden işbirliğine ek olarak, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile ortaklıklar kurdu.