Türk Devletleri Teşkilatı

Türk Devletleri Teşkilatı'nı kısaca tanıyalım.

7 Nov, 20222 min read

Eski adlarıyla, Türk Konseyi veya Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi bilinen Türk Devletleri Teşkilatı(TDT)'nın kurucu üyeleri Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan ve Azerbaydan'dır. 2019 yılında Özbekistan'ın da katılmasıyla üye ülke sayısı beş olmuştur. Gözlemci ülkeler ise Macaristan ve Türkmenistan'dır. Genel amacı Türk Dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek olan bir hükümetlerarası kuruluştur.

Türk Devletleri Teşkilatı’nın temeli 1992 yılında Türkiye'nin başkenti Ankara’da ilki düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ile atılmıştır. 2006 yılında ise dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından teşkilat haline getirilmesi önerilmiş olup, 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile konsey olarak yapılandırılmıştır. 12 Kasım 2021 tarihinde düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi sırasında Türk Devletleri Teşkilatı olarak yeniden yapılandırılmıştır. Teşkilat'ın Genel Sekreterliği İstanbul'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan Türkmenistan, Kasım 2022'de gerçekleştirilmesi planlanan 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde tam üye olacağı duyurulmuştur.

Teşkilatın resmi dilleri İngilizce, Türkçe, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe ve Azerice'dir. Genel sekreter Bağdad Amreyev(Kazakistan), Dönem başkanı Recep Tayyip Erdoğan(Türkiye), Onursal başkan Nursultan Nazarbayev (Kazakistan)'dir.

Türk Devletleri Teşkilatı aynı zamanda Ankara'da bulunan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Bakü'de bulunan Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Nur-Sultan'da bulunan Uluslararası Türk Akademisi, yine Bakü'de bulunan Türk Kültür ve Miras Vakfı ve İstanbul'da bulunan Türk Ticaret ve Sanayi Odası gibi mevcut işbirliği mekanizmaları için bir şemsiye kuruluş niteliğindedir.”

Türk Devletleri Teşkilatı'nın ana organları şunlardır: Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi, Aksakallar Konseyi, Genel Sekreterlik.

Teşkilatın amaçları ise üye ülkeler arasında ticari, sosyal, ekonomik ve politik olarak ortak kararlar almak ve uluslararası durumlarda birbirlerini destekmektir.

Bir bütün olarak özet halinde görmek gerekirse, Türk Devletleri Teşkilatı'na giden süreci bu afiişten inceleyebiliriz.