Siyasal Toplumsallaşma Nedir?

İnsanların ait oldukları toplumun siyasi tutum ve davranışlarını edindikleri süreci ifade eden siyasal toplumsallaşma (Quintelier, 2011, akt. Özkılıççı ve Mamatoğlu, 2021) bireyin yaşam süreci boyunca devam eden bir süreçtir. Bireylerin siyasal toplumsallaşma sürecinde çeşitli toplumsal aktörlerin önemli etkisi vardır. Kişilerin yaşamları boyunca bulundukları sosyal çevre ve ortamın siyasal toplumsallaşma sürecinde önemli etkileri vardır. Quinteiler (2015) bireylerin siyasal toplumsallaşmalarında belirleyici olan 5 farklı toplumsal aktörden bahseder. Bu aktörler aile, akranlar, okul, dernekler ve medyadır.

Aile

İnsanların yaşamlarının ilk yıllarında etkileşime girdikleri en önemli toplumsal kurum olarak aile, bireylerin yaşadıkları toplumun siyasi tutum ve davranışlarını öğrendikleri ilk yerdir. Ebeveynler çocuklarla en çok vakit geçirenler oldukları için siyasal toplumsallaşmada en etkili toplumsal aktör olarak görülmektedir (Kudrnáč, 2015). Ebeveynlerinin toplumsal meseleler hakkındaki konuşmalarına tanıklık eden çocuklar, böylelikle onların tutumlarını içselleştirmiş olur ve onların penceresinden dünyaya bakmaya başlarlar. Henüz 6 yaşına gelmemiş çocukların bile siyasal partiler hakkında görüşler ifade edebildiğini gösteren çalışmalar mevcuttur (Greenstein, 1965, akt. Nickerson, 2024).

Akranlar

Dahil olunan akran gruplarındaki arkadaşların da çocukların siyasi tutumları edinmesinde önemli etkileri vardır. Çocuklar uzun süre bu gruplarda vakit geçirirler ve bu esnada akranlarıyla etkileşim halinde olurlar. Burada tartışmalar yapılır ve fikir alışverişinde bulunulur.

Okul

Okullar sosyal yaşama dair bilgi ve becerilerin kazanıldığı yerlerdir ve çocukların genel olarak toplumsallaşmalarında kritik öneme sahiplerdir. Çünkü yeni nesiller okul aracılığıyla yaşama ve topluma hazırlanırlar. Okullar dahilinde siyasal tartışmalar yüzeysel olarak yapılabilir ancak ihtilaflı konuların büyük tartışmalara sebebiyet vermemesi için çoğunlukla bu tür tartışmalardan kaçınılır (Nickerson, 2024).

Dernekler

Genç bireyler gönüllü oldukları derneklerde politik katılım için gerekli becerileri öğrenirler (Quintelier, 2015) Bu dernekler, üyelerine birliktelik ve dayanışma ruhunu aşılamaktadır. Ayrıca derneğin sahip olduğu değerlerle ilişkili olarak belirlenen ortak hedeflere ulaşma konusunda üyeler güdülenir. Böylelikle takımdaşlık duygusu üyeler arasında pekiştirilir.

Medya

Medyanın da bireylerin siyasal toplumsallaşmasında önemli bir rolü vardır. Geleneksel medyanın önemini yitirip medyanın yeni biçimlerinin öne çıkmasıyla medya aracılığıyla gerçekleşen toplumsallaşma sürecinde önemli bir dönüşümün olduğu söylenebilir. Çünkü geleneksel medyanın aksine yeni medyada sürekli bir iletişim vardır. Bununla birlikte artık sosyal medya platformları da medyanın sahip olduğu işlevleri yerine getirmektedir. Bu platformlarda kullanıcılar canlı yayınlar yapabilmekte ve istedikleri her an diğer kullanıcılara ulaşabilmektedirler. Yapılan paylaşımlar neticesinde canlı ve aktif bir politik tartışma ortamının olduğu bu gibi yerler kullanıcılara siyasi gelişmelerden haberdar olma imkânı sağlamaktadır. Nitekim çevrimiçi medyanın haber alma amaçlı kullanıldığı durumlarda politik katılıma olumlu bir etkisi olduğu gösterilmiştir (Quintelier, 2015).

Özetle siyasal toplumsallaşma, kişilerin dünyaya gözlerini açtıkları ve bir süre vakit geçirdikleri "aile" ortamında başlar ve gelişimin diğer aşamalarında dahil olunan çevrelere göre biçimlenir. Günümüzde yeni medyanın yaşamlarımızda daha önce hiç olmadığı kadar önemli bir yer edinmesiyle bu platformların kişilerin siyasi tutumlarını şekillendirmede eskiye kıyasla daha kritik bir etkiye sahip olduğunu söyleyebiliriz. Öyle ki sosyal medya platformlarının kullanıcılara sağladığı anonimlik duygusu, bence nefret söylemi ve siber zorbalık için elverişli bir ortam oluşturmaktadır. Bu konuda kullanıcıların yanı sıra ailelerin ve devlet yetkililerinin dikkatli olması gerekir.

Kaynakça

Kudrnáč, A. (2015). Theoretical Perspectives and Methodological Approaches in Political Socialization Research. Sociológia 47, 6, s. 605-624.

Nickerson, C. (2024, 13 Şubat). Political Socialization: Definition and Examples. https://www.simplypsychology.org/political-socialization.html adresinden 11 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.

Özkılıçcı, G. ve Mamatoğlu, M. (2021). Siyasal Toplumsallaşma Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne, 9(21), 556-571. DOI: 10.7816/nesne-09-21-05

Quintelier, E. (2015). Engaging adolescents in politics: The longitudinal effect of political socialization agents. Youth & Society, 47(1), 51-69.

Resimli Kaynaklar

 https://pixabay.com/tr/photos/insanlar-kad%C4%B1n-ralli-protesto-2575608/

https://pixabay.com/tr/photos/protesto-%C3%A7arpmak-g%C3%B6steri-diren%C3%A7-4499802/