"Sorun Sende Değil, Bende" Diyenler: Bağlanma Sorunu Nedir? Nasıl Kaçınabiliriz?

İkili ilişkiler ve sosyal yaşam, gündelik hayat ve kişisel gelişimde önemli bir rol oynamaktadır. İçinde yaşadığımız toplum, yetiştiğimiz aile, yetiştirilme tarzımız gibi etkenler romantik ilişkiler kurarken farkında olarak veya olmayarak bizleri etkiliyor.

Bu konuda oldukça geniş bir araştırma alanı bulunmakta. Psikologlar yıllar içinde romantik ilişkilere olan bakış açımızı ve nasıl davrandığımızı araştırırken birçok alt alan oluşturmuştur. Bunlardan belki de en ilgi çekici olanlarından biri, ilişkilerde bağlanmadır.

Söz konusu romantik ilişkiler olduğunda, bağlılık hissetmek; romantik duyguların karşı tarafa hisettirdiği etkiler sonucu oluşmaktadır. Örneğin partnerinizle beraber oturup gelecek planı yapabiliyor veya en basitinden kendinizi o kişiye ve ilişkinize rahatça, korkmadan adayabiliyorsanız, bağlanmak sizin için bir ilişki problemi olmayabilir.

Elbette bahsettiğim örnek direkt olarak aşk, sevgi, bağlılık gibi durumlarla bağlantılı ve iyi yanları olduğu kadar olumsuz yönleri de var.

Bağlanma sorunu, bağlanma sorununun fark edilmesi kolay olmayan bir durum olduğu için her bireyde aynı şekilde belirlenemeyebilir. Sonuçta her insan birbirinden farklıdır, ilişkilere bakış açısı ve davranışları da farklıdır. Fakat bir kaç karakteristik özelliğe bakarak bu sorunu anlamaya çalışabiliriz:

1. Gelecekle alakalı uzun süreli plan yapmaktan kaçınmak.
2. İlişkinin geleceği hakkında üstüne fazla düşünmekten veya konuşmaktan kaçınmak.
3. Duygusal olarak bağlanma eksikliği, kendini ilişkinin içine yeterince dahil etmeme (kasıtlı olarak yakınlıktan,duygusal davranışlardan kaçınma/ bunu az seviyede gösterme).
4. İletişimde kopukluklar veya partnere karşı dengesiz davranışlar sergilenmesi.
5. Geçmişte yaşanan kısa süreli, yüzeysel ilişkilerde olumsuz sonuçlar ve davranışlara maruz kalınması yüzünden muhtemel ilişkilere olan bakış açısının olumsuz etkilenmesi.

Elbette saymış olduğum bu etkenler kişiden kişiye değişmektedir. Genel hatlarıyla baktığımızda bunlardan daha fazla ve farklı açıdan birçok örnek sayabiliriz. Bu noktada bilmemiz gereken bir şey daha var. Herkesin ideal ilişki tanımı ve sosyal hayatın bize dayatmış olduğu ilişki kalıpları ve tanımları farklı olduğu için illa sert bir ayrım yaparak ideal ve sağlıklı bağlılık içeren ilişki kesinlikle şöyle olmalıdır diyemeyiz. Fakat, bağlanma sorunu penceresinden bu soruna bakmaya devam ettiğimiz için buna nelerin yol açtığına da bakmamız gerekiyor.

Bu soruna neler yol açmaktadır?

1. Korkular: İlişkinin aniden bitmesi korkusu, doğru kişiyle birlikte olunmadığı şüphesi, sağlıksız bir ilişkide olduğunun düşünülmesi.
2. Güven problemleri: Geçmişte hayatınızda olan ve çok değer verdiğiniz, sevdiğiniz kişilerden gelen güven kırıcı davranışlar ne yazık ki gelecekte sahip olacağınız muhtemel ilişkiler için bir güven problemine dönüşebiliyor.
3. Çocukluk travmaları: Çocukluk dönemi hayatın her alanında etkili olduğu için bu dönemde yaşadığınız travmalar gelecekte etkisini gösterebilir. Kapatmaya çalıştığınız veya görmezden geldiğiniz travmalarınız varsa bu ikili ilişkilerinize olumsuz yönde yansıyabilir. Bir diğer durum ise çocukluk döneminde sizden sorumlu kişilerden yeterince karşılığını bulamadığınız ihtiyaçlarınız (çoğunlukla duygusal olanlar, güven vb. ihtiyaçlar) yüzünden yine etkilenebilirsiniz.
4. Dengesiz/Karışık aile dinamikleri: Yazının başında da belirttiğim gibi yetiştirilme tarzımız bizleri direkt olarak etkilediği için aile yapınız eğer zor geçinen, gergin bir ortama sahipse ikili ilişkilerde kendinizi güvensiz hissetmenize veya karşı tarafa yeterli olmayacağınız yanılgısına düşmenize sebebiyet verebilir.

Peki, bu durumdan kaçınmak için neler yapılabilir?

1. Durum hakkında konuşmayı deneyin. Güvendiğiniz kişilere bu durumdan bahsederseniz sizlere yardımcı olup fikir verebilirler.
2. Kendinize karşı dürüst olun. Romantik bir ilişkide birine bağlanmak denildiğinde, aklınıza nasıl bir bağlılık kavramı geliyor? Neden karşı tarafa bağlılık hissediyorsunuz? Ne açıdan bağlılık hissediyorsunuz? Karşı tarafı ne kadar severseniz sevin, kendinizi istemediğiniz bir ilişki ve bağlılık için zorlamak hem siz hem de partneriniz için oldukça zor ve duygusal açıdan yorucu bir sürece neden olabilir. Bu yüzden dürüstlük sizi bu sorundan kurtabilecek yardımcılardan birisidir.
3. Hayatınızın diğer alanlarındaki bağlılıklarınızı gözden geçirin. Romantik ilişkiler kadar diğer sosyal ilişkilerin çoğu bağlılık gerektirdiği için bu alanlarda nasıl davrandığınıza bakarak sorununuzu görebilirsiniz.

Bu durum ikili ilişkileri gerçekten olumsuz etkilemesine rağmen yolun sonu değil, her zaman bir çözüm bulunabilir. Önemli olan sizin kendinizi iyi tanımanız ve bir ilişkiden beklentinizin ne olduğunu iyi belirlemiş olmanızdır. Böylece ne siz ne de karşı taraf duygusal açıdan üzülecektir.

Kaynak:

Jackson, K., 2021. What Causes People To Have Commitment Issues? A Couples' Therapist Explains. [online] mindbodygreen. Available at: https://www.mindbodygreen.com/articles/commitment-issues