Sosyolojik Kavramlar Serisi: Etnometodoloji

Sıradan gibi görünen bir sohbetin, bir market sırasındaki davranışlarımızın ya da bir asansördeki sessizliğin ardında nasıl bir düzen yatıyor? Bu düzenin farkında olmadan işlediğini hiç düşündünüz mü? İşte etnometodoloji, tam da bu “görünmez düzeni” anlamak için geliştirilmiş bir sosyolojik yaklaşım.

Etnometodoloji, 1960’larda California Üniversiteleri kampüslerinde doğan bir Amerikan Sosyoloji akımıdır. (Coulon, 2010;9)

Harold Garfinkel tarafından ortaya atılan etnometodoloji, insanların gündelik yaşamlarını nasıl organize ettiklerini ve bu organizasyonu nasıl doğal bir düzen olarak algıladıklarını inceler. Garfinkel’e göre, bireyler, karşılıklı etkileşimlerinde belirli yöntemler kullanarak toplumsal gerçekliği sürekli olarak yeniden üretirler.

Bu kavram, fenomenolojik düşüncelerin empirik araştırmalara uygulanmasını içerir ve bireylerin gündelik yaşamda nasıl anlam oluşturduklarını anlamaya çalışır. Etnometodoloji, sosyal gerçekliğin bireylerin etkileşimleriyle şekillendiğini savunur ve toplumsal düzenin, bireylerin deneyimleri üzerinden inşa edildiğini vurgular.

Etnometodoloji, savunduğu ilkeler bağlamında diğer sosyolojik yaklaşımlardan ayrılır. Durkheim’ın sosyolojisi sosyal olguları bireylerin dışındaki varlıklar olarak görürken, etnometodoloji bu olguları bireylerin metodolojik faaliyetlerinin bir ürünü olarak ele alır. Ayrıca, fenomenolojik sosyoloji toplumsal düzeni ortak sağduyu bilgisi ile kurarken, etnometodoloji bu bilginin de sürekli olarak yeniden yaratıldığını vurgular.

Etnometodoloji, gündelik yaşamı ve sosyal etkileşimleri merkezine alarak, açıklayıcı sosyolojiden ziyade anlamacı bir yaklaşım benimser.

Kaynak:

Tübitak – ansiklopedi: Ömer Say – Etnometodoloji

Doğan B. (2020), Toplumsal Gerçekliğin İnşasında Etnometodoloji ve Sembolik Etkileşimcilik Kuramlarının Etkisini Kavramak