Srebrenitsa Katliamı

11 Temmuz 1995'te Avrupa'nın ortasında Srebrenitsa'da gerçekleşen bu vahşet, Avrupa tarihinde II. Dünya Savaşı'ndan beri görülen en büyük katliam olarak kabul ediliyor.

Yugoslavya'nın çöküşü üzerine 1992 yılında Sırpların Bosna'da başlattıkları soykırımın ardından bölgeye zoraki olarak müdahale eden Birleşmiş Milletler'in güvenli bölge ilan edilen 6 bölge arasında Srebrenitsa da bulunmaktaydı.

Savaştan önce nüfusu 24 bin civarı olan kentin nüfusu diğer bölgelerden gelen mülteci göçleriyle 60 bin civarına gelmişti. Artık Srebrenitsa açlık ve hastalıklar ile mücadele eden bir toplama kampına dönüşmüştü. Bosnalıların elindeki silahlar BM Barış Gücü tarafından koruma gerekçesiyle toplanmıştı.

Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan saldırılarını sıklaştırdıkları için Bosnalılar toplanılan kendi silahlarını geri almak istediler, BM Barış Gücü tarafından görevlendirilen Hollanda askerlerine başvurdular ancak bu sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi.

BM yalnızca iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi.

Hollandalı askerler bir gece yarısı Bosna'daki BM Barış Gücü komutanı Hollandalı generalden aldıkları emir doğrultusunda kenti boşalttılar.

Savaş sırasında şehrin güvenliğinden sorumlu olan Hollandalı Komutan Thom Karremans kendisine sığınan 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti.

Daha sonra orataya çıkan bir video kasedinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntüleri çekilecekti. Bir hafta süren katliam II. Dünya Savaşı'ından sonra insanlığa yapılan en büyük suç olarak arşivlerde yerini aldı.

Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerce ele geçirilmesinin ardından başlayan, kısa zaman içinde en az 8 bin 372 Boşnak sivilin vahşice öldürüldü.

Katliamdan 15 yıl sonra 27 Haziran 2017 tarihinde Hollanda Mahkemesi, Srebrenista katliamıyla ilgili Hollanda askerlerinin yasa dışı hareket ettiğine, Hollanda'nın kısmen hatalı olduğuna karar vererek Hollanda askerlerini suçlu buldu.

Mahkeme, Srebrenitsa'da ölümlerin %30'undan Hollanda hükûmetinin sorumlu olduğunu açıkladı.

Lahey Adalet Divanı bir hafta süren katliamı bir 'soykırım' olarak kabul etti; ancak Sırbistan'ın sorumlu tutulmayacağına karar verdi.

Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in dünyanın sağır ve umursamaz tavrına karşı şu cümleleri söylemiştir;

“Her şey bittiğinde hatırlayacağımız şey düşmanların sözleri değil dostların sessizliği olacaktır.”

Haluk Levent'in 2012 yılında Srebrenitsa için hazırlamış olduğu şarkı.