Toplumsal Dönüşüm ve Yapay Zeka

Yapay zeka: toplumsal evrimin bir parçası

Teknoloji ve toplum karşılıklı olarak birbirini şekillendirir. Teknolojinin özümsenebilmesi toplumun yapısıyla direkt alakalıdır. Bazı toplumlar yenilikleri özümsemekte çok daha hızlı olurken bazı gruplar da reddederler. Osmanlı'da matbaanın gelmesinin gecikmesinin nedenlerinden biri hattatların çok önemli bir grup sayılması ve onların muhalefeti yüzündendir. Bu da Osmanlı’nın çöküşüne sebep olan olaylardan biridir. 

Yaygın şekilde kullanılabilen teknolojiler kuralları, ilişkileri yeniden şekillendiriyor. İlk sinema filmleri sessiz sinemaydı. 1920-30’larda sessiz sinema dönemi sona eriyor. Eskiden sessiz sinemada mimik ve jestlerini daha iyi kullanan ön planda iken sesin gelmesiyle ses tonu ve diksiyon önemli hale geliyor. Toplum üzerindeki bu etkilerinin yanında yabancılaşma gibi psikolojik etkileri de vardır.

Yapay zeka insanlar üzerinde bireysel bir yabancılaşmaya da neden olabilir. Hızlı gelişen yapay zeka dünyasına adapte olamayan bireyler bu gerçeklikten uzaklaşırlar. Örneğin, Oblomov da Rusyadaki hızlı 19.yy modernleşmesine ayak uyduramayıp çevresine yabancılaşan bir karakterdir.

Yapay zeka toplumsal yaşamda yeni bir diktatör figürü olabilir mi? Olabilir çünkü artık makine öğrenimi diye bir kavram da vardır. Yapay zeka kendi kendinin evrimini sağlayabilir. Colossus The Forbin Project filmi teknolojik bir distopya filmidir. Teknoloji bilinçli olarak bir tehdit olarak karşımıza çıkar. Soğuk Savaş döneminde olası nükleer savaşı engellemek için Dr. Forbin ABD savunma sistemini kontrol edece Colossus adında bir teknoloji yaratır. Colossus zamanla kendi aklı ve bilinci bulunan bir teknolojiye dönüşür. ABD sisteminin yanında SSCB sistemini de keşfeder ve güç kazanır. Güçle beraber tiranlığa dönüşür. Hem ABD hem SSCB savunma sisteminin kontrolüne sahip olan Colossus, dönemin iki süper gücüne kendisinin iktidarını kabul etmeleri için şantaj yapmaya başlar ve iktidarın asıl gücü olmak isteyen Colossus bunu insanlık için yaptığını söyler ve kendisine karşı gelen her eylemi cezalandırır. İnsanlar hayatta kalabilmek için yapay zekanın gücüne boyun eğmek zorunda kalmışlardır.

Yapay zeka ileri de birçok alanda insanların işsiz kalmasına ve/veya yeni işlerin doğmasına sebep olabilir. Örneğin; Kuwait Times'a bağlı yayın yapan Kuwait News, Fedha adlı ilk yapay zeka tabanlı spikerini tanıttı. Gelecekte haber bültenlerini sunabileceği belirtildi.