Türk Edebiyatı'nda Klasisizmin Yansıması

Klasisizm 17.Yy'da rönesansın etkisiyle Fransa'da ortaya çıkmış bir düşünce veya fikir akımıdır. Bir eserin klasik olabilmesi için eserin akılcı, uyumlu, idealist ve seçkinlerin kullandığı dile sahip olması gerekir. Edebiyatçılara göre klasisizmi savunan ve klasisizm akımından etkilenerek eser yazanlar "Sanat, sanat içindir." görüşünü savunmaktadırlar. Yani sanatın topluma katkısı, uygunluğu veya yararı gözetilmemektedir. Sanat sadece sanat içindir toplumu bilgilendirmek için değil. Bu görüşü savunanlar eserlerinde kişiliklerini gizlemektedirler. Öyle ki genellikle takma isim kullanmışlardır. Romantizme tepki olarak çıkmıştır. Eserlerde genellikle klasik ve değişmeyen tipler karşımıza çıkmaktadır. Değişime açık olarak düşünüldüğü için sosyal çevre eserlere çok yansıtılmamaktadır. Klasisizmin Türk Edebiyatı'ndaki en önemli temsilcisi Şinasi'dir. Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval'de tefrika edimiş ve bir töre komedyası olan tek perdelik oynan Şair Evlenmesi bu akımın en önemli örneğidir.

Şair Evlenmesi

Alafranga davranışlara sahip, üst düzey giyimiyle ve batılı tarzda düşünceleriyle mahallelinin hoşlanmadığı Müştak Bey adında yoksul, entelektüel bir şair vardır. Müştak bey mahallede oturan Kumru Hanım'a sevdalanmıştır. Bu ikili arasındaki izdivaçın gerçekleşmesi için kılavuz, Habbe Kadın, Ziba Dudu'dan yardım istenir. Ancak Ziba Dudu ve Habbe Kadın nikah günü Kumru Hanım'ı değil onun yaşlı mı yaşlı ablası Sakine Hanımı gelin olarak getirirler. Nikah kıyılır Müştak Bey duvağı kaldırdığında evlendiği kişinin Kumru Hanım olmadığını görür ve oracıkta bayılır. Ayılıp kendisine geldiğinde bu evliliğe karşı çıkar ve istemez mahallenin ileri gelenlerinden biri rüşvetle bu işi yapabiliceğini söyler. Habbe Kadın ve Ziba Dudu bu durumun sorumlusu olarak Müştak Bey'i suçlarlar. Mahallede yaşayan diğer insanlarda araya katılınca olay tam çözülemez hale gelir...

Şinasi bu komedyayı yazmak istemesindeki asıl amaç akıl dışı olan bu görücü usukü evliliğin sakıncalığını ve saçmalığını gözler önüne sermektir.