Türkiye'de Açlık Sınırı ve Asgari Ücret

Türkiye ekonomisinin tartışmasız en önemli sorunu enflasyondur. Son dönemlerde hepimiz enflasyondan etkilenmekteyiz. En çok etkilenen gelir grubu ise şüphesiz asgari ücret ile çalışan gruptur. Şimdi sizlerle beraber Türkiye'nin asgari ücret ve açlık sınırı ilişkisini inceleyelim.

Açlık Sınırı Nedir?

Açlık sınırı hakkında çok fazla yanlış bilgi vardır. Bunlardan en önemlisi açlık sınırının bireysel olarak hesaplandığının düşünülmesidir. Ancak açlık sınırı bireysel olarak değil, dört kişilik aile (hane halkı) üzerinden hesaplanmaktadır. Yani açlık sınırı açıklandığı zaman bilmeliyiz ki dört kişilik bir ailenin tutarı hesaplanmıştır. Diğer bir ifade ile mutlak yoksulluk sınırı, dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmeleri için yapması gereken aylık gıda harcamasını gösterir.

Yoksulluk Sınırı Nedir?

Yoksulluk sınırı da aynı açlık sınırında olduğu gibi hane halkı üzerinden yani dört kişilik aile üzerinden hesaplanmaktadır. Diğer bir ifade ile minimum yaşam standardı, dört kişilik bir ailenin yeterli hayat standartlarında yani; beslenme ihtiyacının yanında sosyal ihtiyaçlar, giyinme ihtiyaçları vb. karşılayabilmesi için yapması gereken aylık harcamayı gösterir. Görüldüğü üzere yoksulluk sınırı açlık sınırını da kapsamaktadır o halde daha yüksek olması gerekir.

Sosyal devletler piyasa ekonomilerinin yetersiz veya başarısız olduğu yerlerde devletin piyasaya müdahale ederek başarısızlığı gidermesini amaçlar. İşte bu sebeple asgari ücret uygulanır ve altında işçi çalıştırılmasına izin verilmez.

Türkiye'de Durum Ne?

Şimdi sizlerle beraber açlık sınırı ve yoksulluk sınırı ile asgari ücret arasındaki ilişkiyi Türkiye açısından değerlendireceğiz ancak bundan önce gini katsayısından bahsetmek istiyorum.

Gini katsayısı gelir eşitsizliğini ölçerken kullanılan bir katsayıdır. Hesaplandığı zaman ülke içerisindeki en yüksek gelir grubu ile en düşük gelir grubu arasındaki farkı bizlere verir. Gini katsayısı 0 ile 1 arasında çıkar, ne kadar büyükse yani 1'e yakınsa o kadar gelir dengesiz dağılıyor, ne kadar düşükse yani 0'a yakınsa gelir o kadar dengeli değılıyor demektir.

Türkiye'de TÜİK verileri kapsamında 2021 yılı için, en yüksek gelir grubunun milli gelirden aldığı pay %47,7 olarak hesaplanmıştır. Gini katsayısı ise 0,401 olarak tahmin edilmiştir.

Bu araştırma 2022 Haziran ayı için yapılmış, TÜRK-İŞ verileri kullanılmıştır.

Türkiye 2022 Mayıs ayı açlık sınırı: 6017 tl

Türkiye 2022 Mayıs ayı yoksulluk sınırı: 19602 tl

Türkiye 2022 altı aylık brüt asgari ücret: 5004 tl

Türkiye 2022 altı aylık net asgari ücret: 4253 tl

Verilere göre bakacak olursak Türkiye'de yoksulluk sınırı sağlanamamkla beraber, asgari ücret açlık sınırının da altındadır. Bu durum bize gösteriyor ki alt gelir grubunun sosyal harcamalarını karşılaması bir yana dengeli beslendiklerini de söyleyemeyiz.

Alınacak yeni asgari ücret kararı açlık sınırının üzerinde olacaktır ancak unutulmamalıdır ki Türkiye enflasyonla mücahadele etmeye çalışan bir ülkedir. Yani belirlenen yeni asgari ücret tutarı alt gelir grubu için kısa dönemde faydalı olacaktır, nefes aldıracaktır ama bu uzun süreli olmayacak ve aylar içerisinde açlık sınırı tekrar asgari ücretin üzerine çıkacaktır.

Özetle asgari ücreti artırmamız bir çözüm yolu olmayacaktır. Çözüm yolu doğru politikalardan geçmektedir.