Türkiye'de Açlık Sınırı ve Asgari Ücret-3

Temmuz ayı enflasyonu, asgari ücret ve açlık sınırı ilişkisinin incelemesi. Son durum nedir?

Sizlerle beraber, Türkiye'de Açlık Sınırı ve Asgari Ücret incelemesi içeriğinin üçüncüsünü yapacağız. İlk içerikte açlık sınırı ve yoksulluk sınırı tanımlarını yapmıştık. Daha sonra açlık ve yoksulluk sınırının, asgari ücret üzerindeki etkilerini incelemiştik. İkinci içerikte asgari ücret kararı açıklandıktan sonra duruma tekrar göz atmıştık.

Üçüncü ve son içeriğimizde Türkiye'nin son durumunu sizlerle beraber inceleyeceğiz. Bu içerikte yine TÜRK-İŞ ve TÜİK verilerinden yararlanacağız.


TÜRK-İŞ verilerine göre

2022 Temmuz Açlık Sınırı: 6.839,64 Tl

2022 Temmuz Yoksulluk Sınırı: 22.280 Tl

2022 Asgari Ücret Brüt: 6.471,00 Tl

2022 Asgari Ücret Net: 5.500,35 Tl

Bekar bir çalışanın aylık maliyeti 8.930 Tl'yi gördü. Bir önceki içerikte bekar bir çalışanın yaşama maliyeti 8.313 Tl seviyesindeydi. Bir aylık süre içerisinde 617 Tl'lik bir artış söz konusu.

Açlık sınırı ve asgari ücreti incelerken, aslında en önemli kalem kesinlikle gıdadır. Bir önceki içerikte Haizran ve Temmuz ayları arasında gıda enflasyonunda artış olacağını söylemiştim. TÜRK-İŞ verilerinde göre Temmuz ayı gıda enflasyonu %7 ve yıllık olarak %128,4 oranında artış yaşadı. Açlık sınırı 6.839,64 ile asgari ücretin 1.340 Tl üzerinde. Dört kişilik bir aile şu an doyabilir ancak dengeli ve sağlıklı beslendiğini söyleyemeyiz.

Yıllık %182,4 seviyelerini gören gıda enflasyonu ile Türkiye tüm dünyada, en yüksek gıda enflasyonuna sahip dördüncü ülke oldu. İlk üç ülke ise sırasıyla; Lübnan, Zimbabve, Venezüella'dır. Gıda enflasyonunun yüksek olması demek aylık gelirinizin büyük bir kısmını gıdaya ayırıyorsunuz anlamına gelir.

TÜRK-İŞ verilerine göre, Dövize olan talebi azaltmak ve TL’nin hızlı değer kaybını yavaşlatmak için kurgulanmış olan Kur Korumalı Mevduat Sisteminde (KKM) mudilere yapılan ödemelerin ilk dört ayında bütçeden 37,2 milyar TL verildi. Diğer bir ifadeyle, 85,2 milyonluk toplam nüfusa bölündüğünde asgari ücretli, çocuk, yaşlı, engelli, ev hanımı vs. fark etmeksizin herkesin cebinden 435 TL çıktığı anlamına geliyor.

Kur Korumalı Mevduat Sistemi çözüm getirdi mi? sorusunu sormadan edemiyoruz. Bu soruya şöyle cevap verebiliriz. Kur Korumalı Mevduat düzenlemesinin amacı dövize olan talebi azaltmak yatırımcıların Türk Lirası üzerinden yatırımlarını yapmalarını ve bu sayede Tl'nin döviz karşısında değer kaybetmemesini sağlamaktı. Sistem uygulanmaya başladığı zaman dolara olan talep azalmıştı ve döviz kurlarında gerileme görülmüştü. Ancak şu an tekrar eski seviyelere çıktı ve yoksul halk daha da yoksullaştı, durumları KKM'den önceye göre pek farklı değil.


Yukarıdaki garfikte görüldüğü gibi 2021 Eylül ayından itibaren açlık sınırı ve yoksulluk sınırı sürekli yükselmiştir. 2022 yılının başında alınan asgari ücret kararının vatandaşı rahatlattığını grafikte okuyabiliyoruz. 2022 Ocak ayı açlık sınırı (mavi) ve asgari ücret (gri) kesiştiğini ancak Şubat ayına gelindiği zaman makasın giderek açıldığını 2022 Temmuz ayından sonra tekrardan makasın daraldığını görmekteyiz. Türkiye'de Açlık Sınırı ve Asgari Ücret-4 adında bir içerik daha yazmayacağım ama bu grafiğin nasıl devam edeceğini merak edenler için şunu söyleyebiliriz; 2022 Temmuz ayında asgari ücretli çalışanlara tıpkı 2022 Ocak ayında olduğu gibi nefes almaları için zam yapıldı. 2021 Ocak ayında açlık sınırı ile asgari ücret makası daraldı, daha sonra ne oldu? Tl, döviz karşısında değer kaybederken TÜFE-ÜFE rakamları tırmanmaya devam etti. İthalatçı konumda olan bir ülke olarak bu değer kayıpları raflara yansıdı ve gıda enflasyonu artışını sürdürdü. Bu grafiğin devamını ön görmek zor değil, daralan makas tekrar açılacak açlık sınırını temsil eden mavi renk yukarılara doğru gidecek, asgari ücreti temsil eden gari renk ise bir süre daha olduğu yerde kalacak. Eylül ayında bu aralık oldukça açılacak gibi duruyor.

Yoksulluk sınırı oldukça hızlı artıyor. Bir önceki aya göre 1.462 Tl artış yaşadı. Grafiğin devamında maalesef artmaya devam edecek. Dediğimiz gibi yoksulluk sınırı içerisinde açlık sınırını bulundurur, açlık sınırı artıkça yoksulluk sınırı da artar. Bunlara ek olarak yoksulluk sınırını belirleyen; ulaşım, eğitim, elektrik, su, yakıt gibi etkenlerde vardır. Saydığım etkenlerin bir kısmı ithal olduğundan ve döviz karşısında Tl'nin değeri her geçen gün düşerken, yoksulluk sınırının artacağını söylemek mümkün.

Sizlerle beraber Türkiye'de Açlık Sınırı ve Asgari Ücret ilişkisini incelemiş, ücretlerin artmasının bir çözüm olmadığını, sadece rakamların büyüdüğünü görmüş olduk. Umarım yakında her şey düzelir.