Tuvalet Elbise Ne Demektir? Neden Böyle Bir İsme Sahiptir?

Kadınların tarih boyunca güzellik algılarına uymak zorunda kalması ne kadar zor! Kimi zaman kilo, boy, vücut yapısı kimi zaman da saç rengi, kıyafet, takı gibi alanlarda bir güzellik ve moda algısı değişikliği olmuştur.

17.yy ile 19.yy arasında yaşayan kadınları da güzellik algılarına ve modaya uymaya dikkat etmişlerdir. Günümüzde abiye olarak geçen elbiselerin benzerlerinin eski zamanlarda ‘Tuvalet’ olarak geçmesi ve yine günümüzde bir kısım modacının da ismi bu şekilde  kullanması bize hep garip gelmiştir. Peki neden tuvalet?

‘’Fransızca toilette "1. kadın giyim ve donanımı [xvii], 2. giyim ve makiyaj odası [xviii], 3. hela [xix]" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca toile "bez, çul, (argoda) giysi" sözcüğünün küçültme halisidir.’’ (https://www.etimolojiturkce.com)

Yüzyıllar önce kadınlar, daha zayıf görünmek için kendi bedenlerini sıkan büyük ipli korseler takarlarmış, kat kat elbiseler giyer, enleri 2-3 metre olacak şekilde elbiselerin etek kısımları uzatılırmış. Aşağıdaki görsel örneğine bakalım. Günümüz modasına göre ne kadar abes bir görüntü değil mi?

Bazı yorumcular ve dönemin halkı bu görseldeki elbise tarzını Yunan mitolojisindeki Centaur veya Sentor denen yarı at yarı insan olan yaratıklara benzetmişlerdir

Arkası oldukça geniş, beli ince göstermek için sıkılmış korselerse önü oldukça ince olan bu elbiseyi elbette dönemin en zengin, sosyete kesimleri kralın davetlerine icabet ettiklerinde giyerlermiş. Kralı gerek makamında veya davet yerinde beklemek gerekse davetin uzun sürmesi sırasında kadınların tuvalet ihtiyaçları olurmuş. Kralın huzurunda iken tuvalete gitmek imkânsız olduğu gibi bir yol bulunsa bile o kat kat giyilmesi ve çıkarılması oldukça uzun vakit alan elbiselerle vaktinde geri dönmek imkansızmış. Bunun zorluğunu gören dönemin modacıları ya da terzileri, kumaşların altlarına delikler açarak tuvalet ihtiyacının giderilmesini sağlamaya çalışmışlar. Tamamen çıkarmadan, sadece gerekli pozisyon alınarak ihtiyaç giderilmesi ve zamandan tasarruf edip, kişiyi de bu yükten kurtarılması amaçlanmış.

Kıyafetlerin altının kesilmesi planının yeterli olacağı düşünülmüş. Fakat o kadar çok kat giyiliyormuş ki bu yöntem işe yaramamaya başlamış. Sonunda delikli olan şortların ortasına sığacak ve taşırmayacak şekilde lazımlıklar üretilmeye başlanmış. O lazımlıklar sayesinde elbiseyi çıkarmaya hiç gerek kalınmadığı gibi kadınlar ortamda (herkesin içinde) rahat şekilde ayakta tuvaletlerini yapabilir duruma gelmişler. O dönemde gayet normal sayılıyormuş belli ki bu durum. Hizmetçisini çağırıp lazımlığını aldırıyorlar, zaten uzun olan elbiselerinin altına o lazımlığı koyuyorlar ve işlerini bitirince hizmetçilerine dökmesini emrediyorlarmış.

Özellikle Fransız ve İngiliz sosyete, üst rütbe kadınlarının kullanacağı lazımlık da plastikten veya rastgele bir metalden olacak hali yok! Tamamen altından işlemeli, üzerinde çeşit çeşit taşlar olan lüks lazımlıklar kullanırlarmış. Lazımlıkların görsel örneği de aşağıda. Hiç bilmeyen birine sorsanız lüks bir sosluk der…

19.yüzyıla gelindiğinde kabarık giysilerden çok daha sade elbiseler tercih edilmeye başlandı. Fakat kelime olarak o kadar çok kullanılmış ki kabarık, süslü, lüks elbiseler hala tuvalet olarak anılmaya devam edildi.

Görseller:

-https://www.giyimvemoda.com

-https://eksiseyler.com

-https://blogs.sap.com/2015/05/06/spotting-the-centaur-at-sapphirenow