Yer Altında Yaşam: Skara Brae

M.Ö 10.00'de yaşayan insanların artık yerleşik hayata geçmesiyle birlikte Neolitik Çağ (Cilalı Taş Devri) başlamıştır. Yerleşik hayatla birlikte tarım ve hayvancılık yapılmaya başlanmış ve kalıcı yerleşim mimarileri inşa edilmiştir. Ancak bu dönemde, coğrafi şartlar sebebiyle bazı insanlar daha farklı yerleşim yerleri tasarlayıp evlerini ona göre düzenlemişlerdir. Bunlardan biri de şu an İskoçya'da bulunan Skara Brae.

Yaklaşık M.Ö 3100 ile M.Ö 2500 yılları arasında kullanıldığı düşünülen bu yerleşim, Avrupa'nın en iyi korunmuş tarihi köylerinden biridir. Skara Brae, 1850 yılında ortaya çıkan bir fırtına sonucu kumların altından ortaya çıkmış ancak kazılar 1920'de başlanmıştır. Kumlar bir yorgan gibi yerleşim yerinin üstünü örtmesiyle binlerce yıl ayakta kalmasını sağlamıştır.

Skara Brae'deki evlerin inşasında taş kullanılmış ve bütün evler dar geçitlerle birbirine bağlı olacak şekilde tasarlanmıştır. İskoçya'daki hava koşulları nedeniyle soğuğu ve rüzgarı en aza indirmek için evleri yer altındadır. Bu onlara daha güvenli ve sıcak ortam sunar. Her ne kadar yer altında güvende olsalar da çevresel faktörler ve iklim değişikliği gibi sebeplerden yerleşim yerinin terk edildiği düşünülmektedir.

Mısır piramitlerinden bile daha eski olan Skara Brae; Neolitik dönemde Avrupa'nın yaşam biçimi, sosyal yapısı ve çevreye adaptasyonu hakkında bilgi edinilebilecek en önemli kaynaklardan biridir. Günümüzde Orknet Adaları'nda hala görülebilecek olup UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.