Holodomor: Suni Olarak Yaratılan Kıtlık
Sessiz çığlıkların yankılandığı, tarlaların ölümü ektiği bir dönem.
Holodomor terimi, Ukraynaca'da "açlıkla öldürmek" anlamına gelen, suni olarak yaratılan kıtlığı ifade etmektedir. Holodomor, 1932-1933 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde yaşanan ve milyonlarca Ukraynalının hayatını kaybetmesine yol açan büyük bir kıtlık dönemini ifade etmektedir. Bu trajedi, siyasi, ekonomik ve sosyal faktörlerin karmaşıklığının bir sonucudur ve hala tarihçiler, araştırmacılar ve siyasetçiler arasında tartışmalı bir konudur.
Josef Stalin ve Kolektivizasyon Politikası
Holodomor, Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'in kolektivizasyon politikalarının bir sonucudur. Stalin, Ukrayna'nın bağımsızlık eğilimlerinden rahatsızdı ve SSCB'nin kontrolünü güçlendirmek istemekteydi ve Sovyetler Birliği'ni endüstriyelleştirmeye odaklanan Beş Yıllık Kalkınma Planı'nı uygulamaktaydı.
1930'ların başında Sovyet lider Josef Stalin, tarımı kolektif çiftliklere dönüştürmeye yönelik bir kampanya başlatmıştır. Kolektivizasyon, toprak mülkiyetini devletin kontrolü altına almayı amaçlayan bir politikaydı. Bu politika, Ukrayna'daki köylüleri zorla kolektif çiftliklere katılmaya ve ürünlerini devlete teslim etmeye zorladı. Ancak çiftçilerin direnişiyle sekteye uğrayan üretim ve devletin tahıl ürünleri zorla elde etmesi gibi faktörlerden köylüler yiyecek sıkıntısı çekmeye başladı.
Politika, tarım üretimini düşürdüğü için ülkede gıda sıkıntısı baş gösterdi. Ukrayna o dönemde, "tahıl ambarı" olarak bilinmesine rağmen, tahıl stoklarına devlet tarafından el konuldu. Yerel halkın gıda kaynaklarının sınırlı hale gelmesi büyük ölçekli bir açlık felaketine yol açtı.
Sovyet hükümeti, bu dönemde Ukrayna'daki tahıl ürünlerini başka bölgelere göndermeye devam ederken, yerel nüfusa gıda yardımı yapmadı. Bu durum, mevcut olan açlığın ve hastalıkların yayılmasını hızlandırmıştır. Sonuç olarak birçok Ukraynalı, açlıktan dolayı yaşamlarını yitirmiştir.
Soykırım İddiaları
Holodomor, tarihçiler ve politikacılar arasında hala tartışmalı bir konudur. Birçok araştırmacı, bu olayı bir soykırım olarak değerlendirir. Onlara göre, Stalin ve Sovyet hükümeti, Ukraynalıları hedef alıp, kasıtlı olarak açlığı kullanarak büyük bir nüfusun ölümüne sebep olmuştur. Bu görüş, Stalin'in Ukrayna'nın bağımsızlık ve milliyetçilik eğilimlerini bastırmaya çalıştığı ve yerel nüfusu zayıflatmayı amaçladığı fikrine dayanmaktadır.
Diğer taraftan bazı araştırmacılar ve tarihçiler, Holodomor'un soykırımdan ziyade daha çok yanlış yönetim, ekonomik hatalar ve doğal faktörlerin bir sonucu olduğunu savunmaktadır. Bu görüşe göre, açlık felaketi Sovyet yönetiminin kötü politikalarından kaynaklanmış olup kasıtlı bir soykırım amacı taşımamıştır.
Sovyet arşivlerinin açılmaması nedeniyle ölü sayısını kesin olarak belirleyecek araştırmalar yapılamamıştır ancak yaklaşık 8 milyon insanın suni olarak yaratılan kıtlık sebebiyle öldüğü tahmin edilmektedir. Bu sayı ise Ukrayna'nın o dönem içerisindeki nüfusunun dörtte birine denk gelmektedir. Sonuç olarak Holodomor, 20. yüzyılın en korkunç, insanlık tarihinin ise en karanlık sayfalarından biridir. Siyasi hedefler ve yanlış yönetim sonucunda milyonlarca insanın hayatını kaybettiği bu trajedi, dünya genelinde hala hatırlanmaktadır ve unutulmaması gereken bir ders olarak tarihe kazınmıştır.