Öyküsel Terapi: Yaşam Öyküsünün Yeniden Yazımı

Herkes yaşamını hikayeler, olaylar üzerinden anlatır. Bu anlatılar kişilerin kendi bakış açısından, inançlarından ve daha pek çok başka faktörden etkilenir. Bundan dolayı aynı yaşamı diğer kişiler farklı anlatır. Bugünkü yazımızda tam da bu noktadan doğan öyküsel terapiden bahsedeceğiz. Öyküsel terapi kişilerin hikayelerini anlatım şekillerini değiştirmeyi amaçlar.

Öyküsel Terapi Nedir?

Öyküsel terapi; 1980'lerde ortaya çıkmış, kişilerin yaşam öykülerini anlattıkları, bu öyküleri terapist eşliğinde değerlendirdikleri ve sonrasında öykülerini yeniden yazdıkları bir terapi yöntemi olarak tanımlanabilir.

Öyküsel terapi yaklaşımında, kişilerin hayatlarını kendi oluşturdukları öyküler aracılığıyla şekillendirdikleri varsayılır. Böylelikle öykülerini yeniden yazarak kişiler hayatlarını değiştirebilirler.

Kişilerin öykülerini yazarken kullandıkları dil de öyküsel terapinin çalışma alanına girer. Çünkü dil bir öykünün önemli bileşenleri olduğundan öykü üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Dolayısıyla kişinin yaşam öyküsünü anlatırken kullandığı dil yaşamını şekillendirir.

Öyküsel Terapi Teknikleri Nelerdir?

Öyküsel terapide danışanların öykülerini ve bakış açılarını değiştirme amacıyla kullanılan bazı teknikler vardır. Bu teknikleri aşağıda sıraladık:

1. Yaşam Öykülerinin Anlatımı: Öyküsel terapide, danışanların hikayelerini anlatması oldukça önemli bir ilk adımı oluşturur. Öyküde danışanların yaşadığı önemli olaylar, edindiği deneyimler, yaşadığı güçlükler ve hissettiği duygular gibi birçok etmen yer alır. Böylelikle danışanlar yaşadıklarına dışarıdan bakabilir ve öykülerini oluşturabilirler.
2. Dışsallaştırma: Dışsallaştırma; kişilerin yaşadığı sorunları kendisinin bir parçası olarak görmekten ziyade, ayrı bir şey olarak görmeyi ifade eder. Bu sayede danışanlar sorunlara daha objektif yaklaşıp daha mantıklı çözümler bulabilir.
3. Öykü Analizi: Danışanların oluşturduğu öykülerin detaylı bir şekilde analiz edilmesini ifade eder. Öykünün oluşumunda etkili olmuş olan değerler, inançlar, varsayımlar gün yüzüne çıkarılır ve analiz edilir.
4. Alternatif Öyküler Oluşturma: Terapistin yardımıyla danışanlar, öykülerini daha farklı bakış açıları kullanarak, daha olumlu bir dille yeniden oluşturur.

Öyküsel Terapinin Faydaları Nelerdir?

Öyküsel terapinin kişilerin yaşamına birtakım olumlu getirileri bulunuyor. Aşağıda bu getirileri listeledik:

1. Kişiler kendi hayatına daha yakından bakabilir, olayları çok daha iyi anlamlandırabilir.
2. Kendi değer, inanç ve varsayımlarını analiz ettiğinden kendini daha iyi tanır.
3. Farklı bakış açıları kazanır, olayları başka bir perspektiften değerlendirir.
4. Kendi yaşam öyküsünü yeniden yazmak, kişide kendi yaşamı üzerinde kontrolü olduğunu hissettirir.
5. Olumlu ve güçlü özelliklerine dayanarak bir yaşam öyküsü yazmak, kişinin öz saygısının artmasını sağlar.
6. Öyküsel terapi sürecinde duyguların ifadesi, duygusal sağlığın gelişimine katkıda bulunur.
7. Korku, kaygı gibi duyguların daha iyi yönetilmesini sağlar. Böylece kişiler daha sakin bir şekilde yaşamlarına devam edebilirler.

Öyküsel terapi, kişilerin kendi yaşamlarını keşfedip analiz etme ve bu süreçleri yeniden bir öykü şeklinde oluşturmasıdır. Halihazırda anlatılan öyküyü kişiler terapist eşliğinde farklı bakış açılarıyla yeniden yazar. Bunun sonucunda yeni bakış açıları kazanır, yaşamındaki olaylara farklı bir pencereden bakar.